باغ و عمارت اکبریه بیرجند

باغ-عمارت اکبریه، از مهمترین جاذبه های تاریخی و گردشگری شهر بیرجند است که در دوره قاجاریه و توسط شوکت الملک ساخته شده است.

این باغ که در زمان ساختش در روستای اکبریه واقع بود و دلیل نامگذاری آن هم به خاطر قرار داشتن در این روستا بود. با گسترش شهر بیرجند، روستای اکبریه هم جزئی از شهر بیرجند شد و باغ-عمارت اکبریه هم اکنون در انتهای خیابان معلم واقع شده.

این باغ-عمارت که درسال ۱۳۷۸ ثبت ملی شده بود، در سال ۲۰۱۱ میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسید.

وسعتی باغ اکبریه حدود ۴۵ هزار مترمربع است که شامل یک باغ اصلی، یک باغ کوچک، اصطبل و دو عمارت در داخل باغ است. باغ اصلی در سمت شمال این باغ-عمارت قرار دارد و باغ دیگر که ازباغ شمالی کوچک است درقسمت جنوبی آن واقع شده. یک استخر بزرگ در باغ جنوبی ساخته شده که بیشتر فضای این باغ را اشغال کرده،یک سکوی مربعی در وسط این استخر قرار دارد. فضاهای خدماتی، عمارت مرکزی و دیواره غربی اصطبل در این باغ قراردارند.

یک عمارت دو طبقه در منتهی الیه شرقی باغ واقع شده که به عمارت حشمت الملک معروف است و قدیمی ترین عمارت موجود در باغ اکبریه می باشد. دو دالان و راهرو طویل در طبقه ی هم کف این عمارت است که با بخش های دیگر باغ در ارتباط است.

عمارت دیگر در مرکز باغ قرار دارد که در لهجه محلی به کلاته سرکار امیر شهرت یافته بود. این عمارت برای پذیرایی از میهمانان ساخته شده بود و با تزییناتی زیبا آراسته است. باغ اکبریه از داخل این عمارت که در مرکز آن است با شکوه و دیدنی است.

این کوشک هم در دو طبقه است است و دارای تزیینات منبت، مشبک و نیز ارسی با شیشه‎های رنگی، تزیینات گچی با طرحهای اسلیمی و هندسی می‎باشد. وجود درختان بلند قامت کاج در دو طرف خیابان و نیز خیابان های منتهی به خیابان اصلی عمارت مرکزی بر زیبایی و طراوات باغ و نمای آن افزوده است.

در حال حاضر باغ-عمارت اکبریه در تملک سازمان میراث فرهنگی است. عمارت های ساخته شده در اوایل دوره قاجار این باغ ، به کتابخانه تبدیل شده اند. همچنین در طبقه هم کف عمارت مرکزی باغ موزه باستان شناسی و مردم شناسی قرار دارد که بخشی از معیشت، آداب و رسوم، مشاغل و حرفه منطقه جنوب خراسان رابه نمایش گذاشته شده است. بخش های ساخته شده در دوره پهلوی کاربری اداری دارد و دیگر بخش ها به سفره خانه و چایخانه سنتی اختصاص یافته است.

یک موزه حیات وحش هم در داخل این باغ-عمارت دایر است که نمونه های شاخص، کمیاب و نادری از پوشش جانوری منطقه جنوب خراسان به ویژه شهرستان بیرجند به معرض نمایش می گذارد و کمیاب ترین گونه های پرندگان جنوب خراسان در این مجموعه قرار گرفته اند.

توسط ابی در فروردین ۲۲, ۱۳۹۶

سایت ایرانگرد