خیابان سی تیر که با عنوان گذر ادیان هم شناخته می شود، از جمله خیابان های تاریخی و منحصر به فرد تهران است. جایی که در آن مسجد، کلیسا، کنیسه، آتشکده و … در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. البته این روزها به خاطر تبدیل خیابان سی تیر به خیابان شکم گردی و استریت فود تهران بر محبوبیت این نقطه گردشگری و تاریخی تهران افزوده شده است.خیابان سی تیر از سمت جنوب از خیابان امام خمینی شروع و در شمال در تقاطع خیابان جمهوری و خیابان میرزا کوچک‌خان به پایان می‌رسد، خیابان سی تیر که از خیابان‌های قدیمی تهران محسوب می‌شود به دلیل قرار داشتن کلیسای انجیلی (پطرس مقدس)، کنیسه حییم و آتشکده زرتشتی آدریان به خیابان ادیان معروف است و نامش برگرفته از قیام ۳۰ تیر است.

در ادامه با معرفی خیابان سی تیر تهران از سایت سفرنامه همراه باشید.

خیابان ۳۰ تیر که به نام استریت فود تهران لقب گرفته یکی از نقاط نوستالوژیک در تهران قدیم به شمار می ره که به واسطه حضور رستوران ها و کافه های متعدد در اون به خیابان شکم گردی تهرانی ها در شب های بافت تاریخی شهر تبدیل شده است.
نام این خیابان قوام السلطنه بوده و نام سی تیر هم برمی گرده به واقعه قیام مردم تهران در سی تیر سال ۱۳۳۱.«خیابان سی‎تیر» یکی از قدیمی‎ترین خیابان‌های تهران است، خیابانی سنگفرش با ساختمان‏‌های قدیمی و جاذبه‏‌های دیدنی متعدد. مسیری کوتاه و خاطره‏ انگیز که می‎تواند یک گزینه خوب برای پیاده‏‌گردی یک روزه باشد.

«خیابان سی‎تیر» خیابانی شمالی-جنوبی است که از خیابان امام‎خمینی(سپه) شروع و به خیابان جمهوری ختم می‎شود. نام این خیابان فصلی از تاریخ معاصر ایران را زنده می‌‏کند، نامی که از قیام مردمی سی‎تیرِ سال ۱۳۳۱ در حمایت از دکتر مصدق گرفته شده است. نه تنها نام این خیابان، که فضا و ساختمان‌ها و حتی مردمش، آدم را به گذشته می‏برند و انگار قدم زدن در این خیابان مرور تاریخ است، مرور روزهایی که تهران حال و هوای دیگری داشت.
مدرسه و آتشکده زرتشتی فیروز بهرام، کلیسای ارامنه حضرت مریم، کلیسای حضرت پطرس، کنیسه حییم یهودیان از دیگر مکان های دیدنی این خیابان و راسته گردشگری سی تیر هستن. ابتدای این خیابان به تازگی با حضور غرفه های سیار غذای خیابونی، به خیابان غذای تهران تبدیل شده که جاذبه ی جدیدی برای اهالی تهران و توریست ها ایجاد کرده.
خیابان سی تیر در قلب تهران این روزها تبدیل شده به پیاده راه بی نظیر که شب های دل نشینش پاتوق توریست ها و تهرانی هاس. استریت فود تهران جایی برای خوش گذرونی با کلی خوراکیای خوشمزه اس که حتما باید امتحانش کنین.
این خیابون در روزهای عادی از ده صبح تا ١٢ شب آماده سرویس دهی به مردم هست. آدرس دقیق هم برای این که به این راسته ی غذای خیابونی جذاب برین هم بدین شکل هستش؛ میدان امام خمینی، خیابان ۳۰ تیر، جنب موزه ملی ایران (پارک معلم) .
برای این پیاده‏ گردی می‎توانید پنج‎شنبه‎ی یک هفته را انتخاب کنید، کفش پیاده‏ روی و لباس راحت بپوشید و دوربین عکاسی خود را بردارید و عازم این خیابان قدیمی شوید و از گشتن در کوچه‎پس کوچه‎هایش و غرق شدن در خاطرات آن لذت ببرید.
در آغاز مسیر موزه ملی در تقاطع خیابان امام خمینی و خیابان سی‏تیر قرار دارد و می ‏توانید پیاده‏‌گردی را از این موزه حیرت‎انگیز شروع کنید. این موزه جدا از اشیای تاریخی‏ ا‌ش، ساختمانی بسیار زیبا دارد که بر اساس طرحی از آندره گدار معمار فرانسوی ساخته شده است که ورودی آن بر اساس طاق‏‌های بناهای ساسانی و ایوان آن بر اساس کاخ تیسفون ساخته شده است. در حال حاضر موزه شامل دو بخش اصلی موزه ایران باستان و موزه دوران اسلامی می‎شود و چیزی حدود سیصدهزار شیء تاریخی را در خود جای داده است. از دیدنی‏‌ترین اشیاء در موزه ایران باستان می ‏توان به دست‎ساخته‎های یک میلیون ساله انسان‎های نئاندرتال، پیکره‌های گلی، آثار دوره ایلامی و مادها، ستون ‏ها و پلکان‎های تخت جمشید، مجسمه سردار اشکانی و از همه جالب‏تر بقایای مرد نمکی اشاره کرد.
گشت و گذار در این موزه دست کم دو ساعت از وقت شما را خواهد گرفت و اگر گرسنه شده‏‌اید می‌‏توانید به غرفه‎های بازارچه کوچکی که به تازگی کنار موزه ایجاد شده بروید و چیزی مثل چایی و باقلوا بخورید و مسیر را به سمت شمال ادامه بدهید. تمام خیابان سی‏تیر تا سر جمهوری و حتی بعد از آن تا خیابان میرزا کوچک خان که امتداد خیابان سی‏تیر و بالای خیابان جمهوری است، همه سنگفرش شده و همین باعث می‏‌شود که سرعت ماشین‎ها کم باشد و همچنین به شما احساس رفتن به گذشته را بدهد.
«موزه علوم و فناوری» مکان دیدنی دیگری است که در مسیر به آن خواهید رسید؛ موزه علوم و فناوری اکنون در ساختمان قدیمی «کتابخانه ملی» مستقر است. این ساختمان قدیمی هم در سال ۱۳۱۳ بر اساس طرحی از آندره گدار فرانسوی ساخته شد و سال‎ها محل نگهداری اسناد ملی و کتاب‏‌های چاپی بود، اما بعد از ساخته شدن ساختمان بزرگ کتابخانه ملی در تپه‏‌های عباس آباد این ساختمان خالی ماند و بعد در اختیار موزه علوم و فناوری قرار گرفت تا آثار خودش را در این ساختمان به نمایش در بیاورد. موزه علوم و فناوری یکی از متفاوت‎ترین موزه‏‌هایی است که احتمالا تا به حال دیده‏‌اید، این موزه خصوصا برای نوجوانان و دانش‎آموزان بسیار جذاب است. در این موزه گالری‎های مختلفی برای نمایش آثار علمی وجود دارد، دستاوردهای علمی ایران از پیش از اسلام تاکنون در طب، نجوم، مکانیک و ریاضی یا برخی تکنولوژی‏‌های ایرانی مثل آسیاب و بادگیر در این موزه به نمایش در آمده است. از دیگر گالری‎های موزه می‎توان به مرکز علم، گالری مورس تا موبایل، گالری انرژی‎های نو و گالری ابزارهای جراحی اشاره کرد. ساعت کار موزه علوم و فناوری شنبه تا چهارشنبه ۸.۳۰ تا ۱۶ و روزهای پنجشنبه و جمعه ۹ تا ۱۷ است.

بعد از چرخیدن در موزه علوم و فناوری به «میدان مشق» یا «خیابان ملل متحد» می‌‏رسید. این خیابان در دوران قاجار منطقه‎ای نظامی بوده که محل تمرین رزمی قشون نظامی بوده و در دوران پهلوی تبدیل به باغ ملی شد و سردر زیبای باغ ملی در انتهای این خیابان که به خیابان امام خمینی می‌‏رسد، ایجاد شد. اما بعد ساختمان‏‌های دولتی چون ساختمان وزارت امور خارجه در آن ساخته شد. این خیابان درهای فلزی دارد و ورود به آن آزاد است و می‌توانید وارد این خیابان شوید و از دیدن ساختمان‎های زیبایش لذت ببرید و از سردرباغ ملی دیدن کنید و دوباره مسیر را به سمت خیابان سی‏تیر باز گردید.
در ادامه مسیر به «کلیسای انجیلی حضرت پطرس» می ‏رسید که مخصوص آشوریان و ارمنیان است و در سال ۱۸۷۶ ساخته شده است. این کلیسا شامل یک ساختمان به سبک معماری اروپا و حیاطی بزرگ و پر درخت می‌شود که البته بازدید از آن برای عموم امکان پذیر نیست. در کنار کلیسا، ساختمانی با کاشی‌کاری‎های آبی رنگ و بسیار متفاوت وجود دارد که گویا قبلا کتابفروشی کلیسا بوده، اما حالا تعطیل است و بخش‎های زیادی از کاشی‏‌های آن در حال تخریب است. بخش زیادی از ساکنان این خیابان در گذشته، ارمنیان، آشوری‏ها و زرتشتی‏‌ها بوده‌‏اند که تعداد زیادی از آن‎ها مهاجرت کرده‏‌اند و یا از این محله رفته‌اند. اما هنوز این محله ساکنانی از اقلیت‎های دینی دارد و خیابان سی‏تیر همواره به زندگی مسالمت‎آمیز پیروان ادیان مختلف کنار یکدیگر مشهور بوده؛ هنوز هم نشانه این همزیستی را می‌‏توان دید؛ یکی از فروشگاه‌‏های این خیابان قاب‎سازی است با تابلوهایی از ادیان مختلف؛ مسیح مصلوب، آموزه‏‌های سه‏ گانه زرتشت و تابلوهایی با آیات قرآنی. در این خیابان در قنادی «سانترال» هم می‏‌توانید نان خامه‎ای پیدا کنید و هم نان گاتای ارمنی.
بعد از کلیسا به «موزه‌ آبگینه و سفالینه» می‏‌رسید که در واقع خانه‎ احمد قوام، سیاستمدار کهنه‌کار پهلوی است. این خانه در دوره پهلوی اول و با تاثیر از معماری قفقازی و با تلفیق معماری ایرانی و اروپایی به صورت هشت ضلعی ساخته شده است. بعد از مرگ احمد قوام این خانه از سوی ورثه او، به سفارت مصر فروخته می‌شود. اما در دوره پهلوی دوم، خانه از سفارت مصر خریده می‌شود و در در سال ۱۳۵۹ تبدیل به «موزه‌ آبگینه و سفالینه» می‌شود. ساختمان موزه دو طبقه است و یک زیرزمین دارد؛ زیرزمین موزه کتابخانه است و دو طبقه دیگر که راه‏ پله ‏ای چوبی و مدور آنها را به هم متصل می‏‌کند، محل نمایش آثار زیبا و ظریف سفالی و شیشه‎ای است. در این موزه آثاری شیشه‎ای شامل مهر، النگو، عطردان، گردنبد، تندیس‌، ظروف و تزییناتی مربوط به دوران‌های مختلف تاریخی از دو هزار سال قبل از میلاد مسیح تا دوره صفوی و قاجار به نمایش در آمده است.
در طبقه پایین موزه هم دو غرفه کوچک برای خرید ظروف و اشیا تزینی شیشه‌ای و سفالی وجود دارد؛ این موزه در روزهای دوشنبه تعطیل است، اما روزهای پنجشنبه، جمعه و اعیاد برای بازدید باز است و ساعت کار آن در شش ماه اول سال ۹ تا ۱۸ و در شش ماه دوم ۹ تا ۱۷ است.
در کنار موزه آبگینه، دو فروشگاه به نام «گالری هنر گلکار» قرار دارد که یکی به فروش و نمایش ظروف و تزئینات شیشه ‏ای و دیگری محل فروش تزئینات سفالی و سرامیکی است. در این دو فروشگاه ظروف و تزئینات منحصر به فردی را می‎توانید ببینید که بر گرفته از هنر ایرانی و ریزه‏ کاری‏‌های زیبا و هنرمندانه است. اشیا زیبایی را اینجا برای تزئین منزل خود و یا هدیه به دوستان‎تان می‎یابید.
احتمالا بعد از این همه پیاده‌روی و موزه‎گردی حسابی خسته و گرسنه‎اید، یکی از بهترین گزینه ‏ها برای خوردن یک غذای خوش طعم و خاطره انگیز کافه رستوران «گل رضاییه» است. کافه رستوران گل رضاییه بیش از هشتاد سال عمر دارد و محل رفت و آدم‌هایی از نسل‏‌های مختلف بوده؛ این کافه مثل کافه نادری پاتوق هنرمندان، شاعران و نویسندگان بوده و حالا به عنوان رستورانی خاطره انگیز پاتوق بسیاری از کافه ‏گردهای حرفه‏ ای است. این کافه محیطی دنج و زیبا و پر از اشیا قدیمی و غذاهایی خوشمزه دارد. این کافه خصوصا در روزهای آخرِ هفته مشتری‌های زیادی دارد، بنابراین بهتر است قبل از رفتن میزی رزرو و ساعت‏های سرو غذا را هم چک کنید.
اگر هنوز خسته نشده ‏اید می‏توانید پیاده ‏گردی خود را ادامه بدهید؛ از هر طرف که بروید می‏ توانید بخشی از نوستالژی و تاریخ تهران را ببینید؛ اما اگر خیابان سی‏ تیر را رو به شمال ادامه دهید، وارد خیابان «میزاکوچک خان» می‌شوید، این خیابان هم پر است از مکان‏‌های تاریخی و هم‌‏دوره‎ی‌های خیابان سی‎تیر.
خیابون ۳۰ تیر جایی که حال دل آدم خوب می شه، شنیدن موسیقی دل نشین خیابانی در استریت فود با فودتراکای باحال و خوش ذوق و خوردن غذاهای خوشمزه، حال و هوای عالی، سنگ فرش نوستالوژیک پیاده راه؛ همگی خیلی لذت بخش ان.
وقتی به این خیابون برین حس می کنین حتی سنگ فرش های خیابون ۳۰ تیر هم باهاتون صمیمی هستن. حس خوب تفاوت، تلفیق سنت و مدرنیته در فود تراک هایی که به طرز بسیار زیبایی طراحی شدن.