مسجد جامع اصفهان

شهر فیروزه ای

میگویم همین مسجد جامع عباسی اصفهان میرزد به نصف جهان.وارد شدن به مسجد با شماست اما خارج شدن از ان دیگر خدا میداند به کجاها میکشاندتان.وقتی میدان نقش جهان زیبا را بپیمایی میرسی به ضلع جنوبی و جایی که گنبد زیبای مسجد جامع میدرخشد با سردر باشکوه و مقرنس کاریهای زیبا. سر که بلند میکنی دو مناره ۴۲ متری میبینی که انگار با آسمان در جدالند.دیگر دلت میرود تا دورهای دور.بعد پاهایت تو را میکشاند به درون .درون که رفتی بیرون آمدن با خداست… اینجا مسجد عباسی اصفهان است جایی که توریستها هزاران کیلومتر را به شوق دیدنش میپیمایند و وقتی در حصار آبیش قرار میگیرند دل و دین از کف میدهند.

مسجد عباسی فاخر ترین اثر عصر صفوی است.آن را مسجد شاه هم مینامند.کسی دقیق نمیداند شاه را به خاطر احترام به شاه عباس کبیر میگویند یا کنایه ای است از عظمت بی حد و حصر زیباییهایش.مسجدی که میتوان به جرات نام زیباترین مسجد ایران را به آن اختصاص داد.شاه عباس این مسجد را از مال شخصی خود و نه بیت المال ساخت و آن را به روح جد اعظم خود-شاه طهماسب اول-اهدا نمود.

ساخت مسجد ۱۸ سال به طول انجامید تا جاییکه منجمان پیش بینی مرگ شاه عباس را کردند.او که مشتاق دیدن این مسجد تا قبل از پایان عمرش بود در سالهای آخر ساخت دستور داد به عجله بنا را به اتمام برسانند شاید این تنها نقطه ضعف معماری آن باشد که در بعضی جاها نمود پیدا کرده است.

درهای مسجد بزرگ و تنومندند که با نقره مطلا و کتیبه هایی به خط نستعلیق زینت یافته اند.نکته جالب بعد از ورود به مسجد این است که متوجه میشویم بنا با زاویه ۴۵ درجه ساخته شده است شاید قصد معمار این بوده که ورود به مسجد حتما رو به قبله صورت گیرد.محاسبه دقیق قبله در آن زمان و اعمال آن در ورودی مسجدی به این عظمت خود یکی دیگر از نکات شگفت معماری آن است.

به خاط همین انحراف زاویه ساخت- بازدید کننده ابتدا باید وارد یک هشتی شود و سپس به حیاط مسجد وارد گردد …بعد دیگر تو میمانی و چشمهایی که قادر نیستند این همه زیبایی را در خود بگنجانند.دورتا دور این صحن باشکوه و بزرگ را رواقهای دو طبقه احاطه کرده اند. حوض وسط صحن نیز بر فضای روحانی آن میفزاید و بیشتر و بیشتر بیننده را غرق در معنویت میکند.مخصوصا وقتی مثل امروز نور به گونه ای باشد که تصویر کل مسجد در آب زلال آن نقش ببندد.

از عظمت مسجد برایتان چه بگویم تنها این را داشته باشید که در بنای آن ۱۸ میلیون آجر و ۴۷۲۵۰۰ قطعه کاشی استفاده شده است.آن هم نه تنها کاشیهای ساده-کاشیهایی که هریک به تنهایی گواهی بر هنر دست کاشیکارش است.کاشیهایی که هریک به تنهایی یک تابلوی نقاشی است.

یکی از موارد متمایز این بنا استفاده از کاشیهای هفت رنگ در تزیینات داخلی آن است. عمده رنگهای به کار رفته هم فیروزه ای-آبی و زرد بوده که در تداخل با رنگهای گرم سنگ مرمرها و سنگفرش مسجد زیبایی باشکوهی ایجاد کرده است.

به قول استاد آغداشلو فیروزه ای-طلایی رنگ ایران است.رنگ تقدس-شکوه-عظمت و نهایت آراستگی.و تمام این مجموعه روحانی در این مسجد جمع شده است.

گنبد مسجد نهایت آراستگی را دارد که در ارتفاعی بلند چشم را به درون میکشد.محراب تو را به سمت خدا میبرد مخصوصا وقتی پنجره کوچک بالای محراب را باز میکنند تا تک پرتو نوری از آن به  روی نمازگزار بیفتد دیگر خود خدا مهمان این مسجد میشود.

گنبد مسجد با ۵۴ متر ارتفاع و شعاع ۲۱ متر بزرگترین گنبد دوپوش اصفهان است.وجود فضای خالی بین این دولایه باعث شده که زیر آن مثل یک محفظه صوتی عمل کند.بنابراین وقتی واعظ روی منبر سخنرانی میکند صدای آن در این محفظه صوتی پیچیده و به گوش همه حاضران مسجد میرسد.اگر دقیقا زیر این گنبد بایستید و صدا بزنید انعکاس صدای شما ۷ بار به وضوح شنیده خواهد شد و این هم یکی دیگر از نکات شگفت معماری بناست.

امیدواریم از مطالعه این مطلب در سایت سفرنامه لذت برده باشید و نظر خود را در خصوص این مطلب بیان فرمایید.

باتشکر

بهمن ۸۹

منبع:وبلاگ بیا تا برویم