مسافرت به روستای میمند کرمان

پس از دو سال خانه نشینی،‌ به علت دنیاگیری (پاندومی) بیماری قرن، تصمیم گرفتیم به اتفاق بچه ها چند روزی به دور از آلودگی هوا،‌ هیاهو و سرو صدای شهر،‌ سفر کوتاهی به استان کرمان و شهرهای: رفسنجان،‌ سیرجان، شهر بابک و نهایتا روستای شگفت انگیز میمند داشته باشیم

روستای میمند کرمان

چرا روستای میمند کرمان چنین نامی دارد ؟

روستای میمند با ساختار سنگی خود هرساله گردشگران و توریست های متعددی را به خود جذب می کرد و ساختار و فرهنگ و تاریخ خود را به رخ می کشید.این روستا یکی از سکونتگاه‌های صخره‌ای جهان و نوزدهمین اثر جهانی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

میمند به معنی میمنت و مبارکی است. از آثار بسیار قدیمی این روستا می توان به خانه‌های صخره‌ای پراکنده، معبد، قلعه و برج‌های مختلف که مربوط به هزاران سال است، اشاره نمود. چندین شهر وروستای گوناگون دیگر به نام میمند وجود دارد، اما قدمت میمند کرمان از نظر تاریخی بالاتر از همه آن ها ست.

روستای میمند در استان کرمان کجاست ؟

روستای میمند در ۳۸ کیلومتری شمال شرقی شهر بابک استان کرمان واقع شده است.

در شهر سیرجان دیدنی های گردشگری از جمله «یخدان دو قلو» و «بادگیر چپقی»، «روستای بلورد»(یک باغ سنگی زیبا) و در رفسنجان از خانه «حاج آقا علی» (بزرگترین خانه خشتی دنیا) و در شهر بابک زادگاه اردشیر بابکان و دارا بودن پ‍دیده­های زمین شناسی چون: « غار ایوب»، «کفه نمک خیرآباد»، «کویر مروست» و معادن مس،‌ بنای تاریخی شهر بابک، (عمارتی است قجری موسوم به «عمارت موسی خانی» (با گچ­بریهای زیبا با نقوش حیوانی و گیاهی و هندسی اش)، دیدن کردیم قرارگیری شهر بابک در میانه راه شهر کرمان با مراکز استان­های یزد، فارس، اصفهان و هرمزگان موقعیت مناسبی را برای معرفی بیشتر و بهتر این منطقه فراهم آورده و پتانسیل خوبی جهت تبدیل به ژئوپارک را دارد که برای معرفی آن باید سفرنامه ای جداگانه نگاشت.

ویژگی های روستای میمند کرمان

هدف سفر ما روستای صخره ای میمند است و دلیل آن معماری منحصر به فرد و وجود صخره‌های زیاد در کوه که با دست انسان‌ها کنده شده اند و به همین دلیل به روستای «دست کند میمند» مشهور است که بی گمان از نخستین سکونتگاه‌های بشری است که هنوز زندگی در آن جریان دارد و می­توان تعامل انسان و طبیعت را در دوران معاصر در آن به نظاره نشست.  زیستگاهی که شاید بتوان آن را حلقه مفقوده غارنشینی و روستانشینی  دانست، پس از آن بود که بشر پناهگاه های خود را در دل کوهها و غارها رها و به سوی دشتها آمد و کشاورزی و اهلی کردن حیوانات را پیشه خود کرد و برای خود سرپناهی ساخت.

گویش مردمان روستای میمند

مردم روستای میمند آداب، رسوم و آیین های سنتی خاص و منحصر به فردی دارند و برخی را هنوز حفظ کرده اند.

آن‌ها به گویش منحصر‌به‌فرد خود صحبت می‌کنند حتی در زبان و گویش اصلی آن‌ها می‌توانید شاهد کلمات پهلوی و ساسانی باشید، چون محل زندگیشان دست نخورده باقی مانده است، در حال حاضر مردم میمند اکثراً مسلمان و دارای مذهب شیعه هستند.

معنی «میمند»

عده معتقدند معنی نام روستای میمند به معنی میمنت و مبارکی است، برخی دیگر می گویند میمند در لغت برگرفته از دو واژه می‌ و مند است. می به معنی شراب و مند به معنی مست و مستی است. آنچه درباره میمند میگویند نیز برگرفته از همین معنی است، مشهور است که مردم این ناحیه پیش از اسلام، می میخوردند و وقتی مست میشدند، در اثر آن مستی، حفره ها را در دل کوه با دست می‌کندند!

مسیر سفر به روستای میمند

روستای میمند از توابع شهرستان شهر بابک در استان کرمان و مرکز ایران قرار دارد،  از شهر سیرجان ۱۱۰ کیلومتر تا روستای میمند فاصله است، این روستا حدود ۳۸ کیلومتری و از توابع شهربابک محسوب می شود، و شهر بابک حدود ۲۳۸ کیلومتری شهر کرمان است.

در طول مسیر از باغین، کبوترخان، رفسنجان، سرچشمه و خاتون آباد عبور خواهید کرد و درختان بادام کوهی و بَنـِه (پسته کوهی)، پسته، بادام وحشی، توت، شاه توت و گردو،  با اینکه برگ و بری ندارد به راحتی قابل تشخیص است و همراهیمان می کنند، اینجا مرز مشترک دشت و کوهستان است که به یکی از قدیمی ترین زیستگاههای بشری منتهی میشود، پیش از این مشابه این روستا را در آذربایجان شرقی «روستای کندوان»‌ دیده بودیم، هر چند ساختارها کاملا متفاوت است

ورودی روستای سنگیِ میمند در استان کرمان

نزدیک ظهر به روستا رسیدیم، ظاهرا پیش از اپیدمی بیماری، برای ورود به روستا، مبلغی به عنوان ورودی گرفته میشد‌که در زمان سفر ما خبری از بلیط فروشی نبود،  به غیر از ما، یکی دو خودرو از شهر اصفهان و شیراز به روستا وارد شدند، بچه ها از همان ابتدا با دیدن روستا شگفت زده شدند، آسمان پاک و آبی رنگ، هنگام ورود متأسف شدیم که چرا زودتر برای دیدن این مکان نیامده ایم،‌ گفته می شود سفر در بهار و تابستان شاید مناسب تر باشد، اما در زمستان هم برای ما بسیار لذت‌ بخش بود.

ساختار خانه ها در روستای میمند شهرستان بابک

اولین جاذبه گردشگری روستای میمند، «خانه‌های منحصر به فرد» آن‌ است که آن را به موزه طبیعی رو باز، تبدیل کرده است

در این روستا مردم محلی با ابزارهای ابتدایی، خانه‌های خود را طی هزاران سال در دل کوه حفر کرده‌اند. به این خانه‌ها «کیچه» گفته می‌شود. به هر جا که نظر می اندازیم تعامل انسان و طبیعت به اوج خود رسیده و این است داستان زندگی در میمند، این مردم طی نسل ها، با پشتکار و تلاش در منطقه ای کوهستانی و زیبا دل کوه را شکافته اند و منازل خود را در غارهای دستکند تا عمق ۲۵ متر،  ارتفاع حدود دو متر حفر و قرنها در آن زندگی جریان دارد، شگفتی معماری این خانه ها در این است که بر خلاف خانه های امروزی از روی هم چیده شدن آجر و سیمان و سنگ به وجود نیامده اند، بلکه با شکافتن کوه و خارج کردن خاک و سنگ از دل آن ساخته شده اند، ساختار این روستا «سنگ محور» است، بدین ترتیب بزرگترین و باستانی‌ترین روستای صخره‌ای در جهان را خلق کرده اند، حتی تاقچه، ستون،  گنجه و آتشدان اتاقها هم از دل کوه کنده و تراشیده شده اند.

در میمند ساختار خانه ها به صورت یک راهرو است، ‌برای رسیدن به داخل خانه ها از راهرویی با شیب ملایم عبور کردیم، خانه هایی در چندین طبقه روی هم بدون وجود پلکان قرار گرفته بود، در برخی قسمت‌های این روستا، تا ۵ طبقه کیچه را روی یکدیگر بنا کرده‌اند،‌ محلی‌ها به راهروهای ورودی هر خانه «کیچه» (کوچه) می‌گویند و در مسیر های «کیچه» هر کدام از بچه ها از سمتی به دنبال خانه ای رفتند، در انتهای هر راهرو فضایی وجود دارد که نقش حیاط را بازی می کند و به چند اتاق که از نظر هندسی شکل منظمی ندارند‌ منتهی میشود که توسط ایوان (صفه) از هم جدا شده اند، در هر کیچه فضاهای مختلفی از جمله اتاق نشیمن، اتاق‌خواب و آشپزخانه وجود دارد. البته بر اساس نیاز صاحب خانه، این فضاها در ابعاد مختلفی ساخته شده. به صورت کلی اتاق‌ها دارای ابعاد ۴ در ۳ و سقف ۲‌ متری هستند. اتاق نشیمن که در انتهای کیچه قرار دارد بزرگتر و نور بهتری دارد و اتاقهای جنبی از یک تا هفت عدد متفاوت بودند و کنار برخی انبار و کاهدان و طویله قرار دارد،‌ ‌درهای این اتاق ها چوبی است و پنجره، بادگیر و یا هواکش ندارند، به سبک خانه های قدیم برای ورود باید سر خم کرد. وسط اتاق نشیمن یک اجاق وجود دارد که از آن جهت گرم کردن اتاق در زمستان و طبخ غذا استفاده میشود، دود حاصل از این اجاقها در طول قرنها باعث تیرگی رنگ دیوارها و سقف شده البته این دودها اثرات مثبتی هم داشته و باعث استحکام سقف و دیوارها شده و مهمتر از آن اینکه حشرات مزاحم را دور می کند، ‌تنها جایی که دودکش دارد آتشکده روستا است. با توجه به اینکه جنس خاک روستا از رسوبات سیلیسی و آهکی و جنس سقف از سنگ آذرین است که ورود آب را به اتاق محدود می­نماید.

جالب است بدانید این خانه‌های سنگی از نظر حرارتی کاملاً عایق هستند. این یعنی در فصل گرما داخل کیچه‌ها خنک است و در فصل سرما خبری از سرمای طاقت‌فرسای کوهستانی در این خانه‌ها نیست.

بخش‌های شمالی و جنوبی به صورت صخره دستکند نیست و به سازه‌های جنوب میمند که سقف چوبی دارند «مَرخانه» و به سازه‌های بخش شمالی «گُمبه» گفته می‌شه که هرکدام معماری متفاوتی دارند.

در مجموع حدود ۴۰۰ کیچه، هر کیچه می‌تواند چند طبقه باشد و چند اتاق داشته باشد، با در‌نظر‌گرفتن تعداد اتاق‌های هر کیچه و  ۲۵۰۰ غار اتاق در کوه کنده شده اتاق وجود دارد که بیشترشان خالی از سکنه و متروکه اند، ولی در تعداد کمی از آنها هنوز زندگی جریان دارد.

در قسمت هایی از روستا لوله کشی آب انجام شده است که آب آن از قنات تامین میشود، درگذشته زنان کوزه بر دوش لب چشمه ها و رودها و قنات آب می آورده اند.

شاید یکی از از رازهای ماندگاری میمند این باشد که چون این روستا در دو طرف رودخانه قرار دارد می‌توانستند از آن در برابر تهاجم ها دفاع می کرده اند

چند خط از دکتر باستانی پاریزی از کتاب “پیغمبر دزدان” آورده است:

«تمام اتاق‌های این ده در دامنه کوه کنده شده و خانه‌ها در دل سنگ است و هر کوچه که در دل کوه می‌رود سه یا چهار اتاق دارد و مجموعاً قریب سیصد کوچه در دل سنگ فرو برده‌اند و به همین سبب خانه‌ها دودکش و بخاری ندارند و بدون منفذ است و از جهت تاریخی واقعاً از آثار اولیه تمدن بشری محسوب می‌شود. در واقع یک آسمان خراش مورب است که هزاران سال است در دل سنگ کنده شده، اطاق‌ها بخاری ندارد، راه عبور محدود است و دواب و آدمیزاد تا حدودی زندگی مشترکی دارند…»

اسکان در میمند

اقامت در خانه‌های سنگی روستای میمند، یکی از زیباترین بخش‌های سفر شما خواهد بود، در این روستا خبری از هتل های ستاره دار! نیست، اساسا بیشتر گردشگران هم به دنبال اقامتگاه های مجلل نیستند، در سفر به میمند در خانه هایی که وصفش آمد، می توان، با پرداخت مبلغی، شب را سپری کرد، مردم زحمت کش این روزتا در مهمان نوازی زبانزد هستند و برخی یکی از اتاقهای تمیز خانه را خالی نگه میدارند تا با مبلغی مناسب در اختیار مسافران قرار دهند.

سفره خانه سنتی روستا میتوانید سری بزنید. اتاق ها مجهز به تخت، رخت خواب، بخاری برقی، وضعیت آنتن دهی تلفن همراه هم نسبتا خوب است. در نزدیکی کیچه های مربوط به میراث فرهنگی سرویس بهداشتی و حمام پیش بینی شده است،‌  صاحب این رستوران سنتی از جوانان باانگیزه روستاست که رستوران زیبایی را با کنده های درخت در کیچه ای به راه انداخته که در آن غذاهای محلی سرو میشود، رستوران سنتی جهت صرف صبحانه که شامل نان داغ محلی وجود دارد که در سفر ما به عللی که ذکر شد،‌ تعطیل بود.

در زمان سفر، زنان بر روی اجاق ایوان نان و غذای محلی می پزند، ما دنبال «قاتق بنه» بودم که گفتند به خاطر کم شدن سفر شاید یک نفر داشته باشد و نشانی این فرد را به ما دادند.

قابل ذکر است جهت اسکان، اقامتگاه‌های بوم‌گردی متعددی وجود دارد از جمله: «میمند باستان»، «دستکنده میمند»، «تیلا، «صخره میمند»، «بن میمند»، «خونه سنگی»، «خانه بوم‌گردی و مهمانسرای سنتی میمند» که همه این اقامتگاه‌ها در خانه‌های سنگی قرار دارند. به همین خاطر می‌توانید خاطره شیرین اقامت و شب خوابی به صورت فردی یا گروهی را تجربه فراموش‌نشدنی را در این روستا تجربه کنید.

جاذبه های گردشگری روستای میمند

این روستا دارای مدرسه، حمام، آتشکده، مسجد و حسینیه می­باشد که واقعا دیدنی و زیباست.

مسجد تاریخی روستا میمند کرمان

 در سال ۱۲۴۰ هجری‌قمری بنا شده است، در واقع جدیدترین خانه دستکند روستا، (۱۱۰ مترمربع) حدود ۲۶۰ سال قدمت دارد(دوران قاجار)، در این مسجد ۳ ستون سنگی و محرابی زیبا به چشم می‌خورد. شکل آن، مدور و نامنظم است. بعد از عبور از راهرو به صحن مسجد می رسیم. روی دیوارهای مسجد، فضاهایی همانند طاقچه برای قراردادن مهر یا کتاب قرآن و ادعیه استفاده می‌کنند. همچنین طاقچه ورودی با عرض بیشتر برای قراردادن کفش مراجعه‌کنندگان طراحی شده است. در مسجد خبری از نورگیر نیست. نور تمام مسجد از درب ورودی تأمین می‌شود. ورودی مسجد هم به شکل کیچه است و حال و هوا و تزئینات معنوی و مذهبی دارد، تجربه ای که هیچ کجا نمی توان آن را کسب کرد.

حمــام سنگی روستا میمند شهرستان بابک

 ساختار این حمام همانند اتاق‌های روستا در دل صخره قرار دارد، از به هم پیوستن چند کیچه بوجود آمده و صورت پیچیده و جالبی ساخته شده اند و مانند حمام‌های عمومی بخش‌های خزینه و تون، رختکن و آتشخانه تراشیده شده است. ، باید دالان‌های بلند را طی کنید تا به رختکن حمام برسید و بعد در این بخش دری است که این در به روی حمام باز می‌شود، آتشخانه هم برای برافروختن آتش و گرم کردن آب حمام است.

همچنین برای تأمین نور حمام، حفره‌ای در بالای صحن و رختکن تعبیه شده است، نور از این حفره به سنگی مرمری (برای انعکاس نور) می‌تابد،‌ همچنین در گذشته از چراغ‌موشی و چراغ های روغنی برای روشنایی حمام استفاده می‌کردند. این چراغ‌ها با روغنی با نام «کن تون» (از ریشه گیاهی به نام جلا) روشن می‌شدند. و هنگام سوختن دود کمی داشته، ظاهرا آخرین بار که از آن استفاده شده مربوط به دوران ناصرالدین شاه قاجار بوده است.

مدرسه روستای میمند

 هم دستکند و بی نظیر است، یک کیچه با ۵ کلاس و یک دفتر است. دو کلاس در امتداد کیچه و سه کلاس در سه طرف ایوان، جالب است بدانید این مدرسه دارای حیاطی نسبتاً بزرگ است. در وسط این حیاط درختی با نام «تایی» دیده می‌شود، مدرسه دانش آموزی ندارد و بیشتر کاربری توریستی دارد، اما زمانی شاهد درس خواندن و رشد کودکانی بوده که امروز از مفاخر علمی کشورند

حسینیه زیرزمینی و سنگی روستای میمند

 در وسط روستا قرار دارد، با سه درب ورودی و صفه های آجری مدرنتر از مسجد به نظر میرسد قدمتی طولانی تر دارد چرا که فقط سر صفه هایش ۱۵۰ سال پیش توسط فرد خیری با خرید چند کیچه مسکونی و تجمیع آنها ساخته شده که بزرگترین فضای دستکند میمند است. حسینیه دارای سه ایوانچه با طاق گهواره ای است که در انتهای آن ها، ورودی های حسینیه قرار دارند. بنای حسینیه تمامی اجزای آن، از سنگ تراشیده شده اند. فضاهای داخلی حسینیه، شکل آن نامنظم و حدود ۲۰۰ متر مربع مساحت دارد، در ایام محرم و عزاداری شاهد حضور میمندیهایی است که از دیار دور و نزدیک به اینجا باز میگردند تا در مراسم عزاداری منحصر به فرد اینجا شرکت کنند

آتشکده میمند

این آتشکده امروزه به موزه مردم‌شناسی میمند تبدیل شده است. که محلی ها به آن «کیچه دوبندی»  می گویند. اجاقی (شومینه) که گویا مقدس بوده و قبلا روشن نگه داشته می‌شده و اهالی میمند آتش مورد نیاز خودشون رو از این شومینه تهیه می‌کردند. این اجاق امروزه خاموش است. در این موزه می‌توانید به‌صورت کامل با فرهنگ و روش زندگی مردم این روستا آشنا شوید. در این موزه محصولات کشاورزی و دامداری، فرهنگ مردم منطقه و صنایع‌دستی آن‌ها به نمایش گذاشته شده است.

دیدنی های روستای میمند در استان کرمان

 با مختصر پیاده روی در کویر ‌ »‌‌اشکفت» نام جاذبه طبیعی در نزدیک میمند در محل لاشکرگویه می باشد، در اشکفت سنگ نوشته هایی به رنگ قرمز وجود دارد که از سالیان بسیار دور به یادگار مانده و اسراری نهان دارد.

گورستان روستای میمند

گورستان میمند هم خود یک اثر تاریخی است که هزاران نفر در آن مدفون هستنند، فاتحه ای برای رفتگان دیدار سخت کوشان خواندیم.

محصولات و صنایع دستی روستای میمند کرمان

 

ظاهرا هیچ کس در روستا نبود، دوسال همگیری بیماری فرصت ورود گردشگران را از این روستا گرفته بود، در همان ورودی روستا به مغازه غار مانند دستکند، مراجعه کردیم، پیرزنی مهربان گفت: «از من خرید کنید، چند روزی است هیچ «دَشتی» نکرده ام»،  بیشتر کالاها عرضه شده همان محصولات یا صنایع دستی محل بود، بَنـِـه، شیره انگور، سنجد،‌ اسپند، ‌سبزی های خشک شده دارویی، گردو، مربا و ترشی بنه و.. گیاهان دارویی که در فصول کوچ نشینی جمع آوری و خشک کرده اند.

«بَنه درختی است وحشی که با پسته هم خانواده می باشد و شرایط سخت آب و هوایی را تحمل می کند و زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و کمبود آب و جنس سخت زمین  در دامنه کوه ها رشد می کند. بنه ها بعد از رسیدن پسته ها و در اواخر تابستان به بار می نشیند، پس از جمع آوری بنه ها دانه های آن را میشویند تا شیره و طعم تندی که پوسته بنه دارد برطرف گردد و سپس این دانه های بنه را در آفتاب میریزند تا کاملاً خشک شوند و جهت مصرف گوناگون آماده گردند، با مطالعه خواص دارویی آن شگفت زده می شوید.»

دوشاب یا شیره انگور از محصولاتی است که در گذشته نه چندان دور در این روستا تولید می شد. از آنجا که یکی از فراوانترین میوه ها در این روستا انگور بوده به همین علت سالانه مقدار زیادی دوشاب در روستا تولید که به اطراف صادر می گردیده است.

از پیرزن ضمن خرید سوالاتی پرسیدیم و سپس با پای پیاده در دل کوه و صخره به دیدار خانه رفتیم، زیبا و باورنکردنی،  بیشتر ساکنین میمند پیرمردها و پیرزنها هستند که از تاریخ ساخته شدن سرپناهها اطلاعی ندارند و تنها  وارث این میراث شگفت انگیز هستند.

صنایع دستی میمند:

در میمند کارهای دستی مانند انواع سبد که با ساقه های باریک درختان بادام کوهی و بید بافته می شوند که مردان نیز در این کار مشارکت دارند و کارهای تزئینی که با رشته های اسفند درست شده و با گیاهان کوهی مانند زیره و آویشن و… به فروش می رسند. در گذشته ها، اهالی میمند زمستان ها را با بافتن فرش، گیلم، نمد و سبد امرار معاش می کردند. اگرچه این روزها این هنرها در روستا کمرنگ‌تر از قبل شده است.

لوازم و وسایل، از شانه سر تا درهای وردی و سقف خانه و میز و صندلی و فرش زیر پا و تزئینات خانه و لباس از دل طبیعت، کار دست مردان و زنان سخت کوش این روستا تهیه می شود. و حوضک ها هم مثل خانه ها از سنگ تراشیده شده است.

با نگریستن به اطراف،‌ هنوز صدای چکش مردان آهنگر که بر تیغه داس و تبر فرود می آید از هر کوی و برزنی به گوش می­رسد.

 

حیوانات و حیات وحش روستای میمند

در این منطقه حیوانات بیابانی شامل انواع مار، سوسمار، جوجه‌تیغی، لاک‌پشت، خرگوش و غیره دیده شده است. همچنین انواع پلنگ، گرگ، روباه، آهو، بزکوهی و کبک نیز در این منطقه زندگی می‌کنند.

 

پیشینه و تاریخ روستای میمند

درباره تاریخ این روستا اطلاعات دقیقی در دست نیست،  اما بر اساس شیوه زندگی فعلی جزو باستانی‌ترین مکان‌هایی است که انسان‌ها روزی در آن زندگی کرده‌اند و بر اساس نتیجه کاوش‌های انجام‌شده در این منطقه، می‌توان گفت تاریخ این روستا با وجود اسناد معتبر و در دسترس تا دوران اشکانیان قطعی است. نقش و نگارهای ۱۰ هزار ساله تا سفال‌های ۶ هزار ساله همگی راوی داستان زندگی زنان و مردانی هستند که روزگارانی در این جا زندگی کرده‌اند.

بر اساس شواهد و مستندات به دست آمده پیشینه میمند را بیش از ۱۲هزار سال برآورد کرده اند، در زمان اشکانیان در بخش جنوبی کرمان قبایل کوچ نشین به مناطق مختلف کوچ می‌کردند. اما آن دسته از قبایلی که جابه جا نشده بودند، در اواخر دوره اشکانیان و اوایل دوره ساسانیان منطقه خوش آب و هوایی را برای سکونت انتخاب کردند و در دل کوه‌ها این خانه‌ها را تراشیده اند. برخی دیگر بر این باور هستند که قدمت این منطقه به انسان‌های اولیه باز می‌گردد. بر اساس نقوش موجود روی غارهای این منطقه، انسان‌های اولیه هزاره پیش از میلاد در این حوالی زندگی می‌کردند، عاشق شده‌اند، جنگیده‌اند و فرزندانی را به دنیا آورده‌اند. دژ محکمی ساخته‌اند تا روستای میمند از گزند ورود دشمنان در امان باقی بماند.

بعضی از محققان غارنشینی معتقدند میمند پیش از اسلام از اولین سکونت‌گاه‌هایی است که در دوره ماد به وسیله آریاییان ساخته شده، برخی به وجود آمدن میمند را ناشی از اعتقادات مهرپرستی ساکنان اولیه نیز می‌دانند. آنها می‌گویند معتقدان به آیین مهرپرستی بر شکست ناپذیری و جاودانگی اعتقاد داشتند. و از این رو، خانه هایی در دل صخره ها ساختند که تا همین امروز پابرجا هستند.

هسته اولیه خانه های دستکند میمند دخمه هایی بوده که مهرپرستان آنها را برای عبادت برگزیده بودند و مردگان خود را درون این دخمه ها قرار میدادند که بعدها ناگزیر شدند از آنها برای سکونت استفاده کنند. بعد از ظهور زرتشت معبد میتراییسم جایش را به آتشکده داده و امروز هم به موزه مردم شناسی میمند تبدیل شده است.

 

 

غذاهای محلی روستای میمند :

در میمند نگران خورد و خوراک هم نباید بود، با روستاییان سر یک سفره میتوانید نشست، همانند هر شهر تاریخی دیگر، غذاهای سنتی خاصی وجود دارد که از چشیدن آن نباید مغفول ماند!  از غذاهای معروف محلی روستای میمند می‌توان به: کشک ‌بادمجان، بزقورمه، کالجوش، آبگرمو و قورمه ‌سبزی اشاره کرد که بسیار خوشمزه و لذیذ هستند. رستوران سنتی هم وجود دارد تا شما بتوانید انواع غذاهای محلی خوشمزه را بچشید که همانگونه که گفتم در سفر ما تعطیل بود!

 

قاتق بنه(سیرـ اوـ بنه):

برای تهیه این غذا از پسته وحشی یا همان بنه استفاده می‌کنند. این غذا سرشار از انرژی و چربی است که برای بدن بسیار مفید می باشد، این غذای محلی را با پیاز و نان کرنو و یا کماچ و یا نان تابه ای( نان ها محلی) را در آن خرد کرده و میل می کنند. یکی از غذاهای محلی کرمان هم «بزقورمه» است در شهر سیرجان این غذای خوشمزه را خوردیم.

نان تاوه ای:

 نوعی نان محلی عشایری با طعمی عالی است که در بین مردم این روستا شهرت دارد. این نان را در تنورهای سنتی می‌پزند. (این نان از آرد گندم، شیر، خرما، گردو و بادام تهیه می‌شود.)

کماچ: 

شاید نام کماچ را در شهرهای دیگر نیز شنیده باشید، اما کماچ میمند متفاوت است. کماچ نوعی نان کرنو است با این تفاوت که آرد نان کماچ را با شیر خمیر می کنند و در لای خمیر آن مغز گردو و خرما قرار می دهند و سپس این خمیر را در کرنو قرار می دهند و بعد از پختن، نان کماچ خوشمزه آماده می گردد.

اسپار:

 محصول لبنی بسیار لذیذ این روستا است، دوغی که جوشانیده میشود حاصل از شیر میش و بز است، این ماده غذایی مغذی طول فصل سرما بر سر سفره بیشتر مردم این دیار به چشم، اسپار بیشتر حالت پیش غذا را دارد.

نان کُرنون:

 نوعی نان محلی این دیار است

قُـرمه: 

قرمه‌سبزی میمند نیز شهرت بسیاری دارد. برای تهیه قرمه‌سبزی در این روستا از سبزی تازه و گوشت تازه گوسفندی استفاده می‌کنند. به همین خاطر طعمی عالی و لذیذ دارد. قورمه در پخت اکثر غذاها مورد استفاده قرار گرفته و خود نیز به عنوان یک غذا مصرف می شود. در زمانی که برق نبود و در فصل زمستان به گوشت تازه دسترسی نبود، راه چاره این بود که گوشت را قرمه کنند.

اگر قصد دارید تا طعم این غذاها را در رستوران بچشید، می‌توانید سری به رستوران سنتی و شربت‌خانه دستکند میمند بزنید. این رستوران نیز در همان فضاهای سنگی و خاص با طراحی سنتی و منحصر‌به‌فرد، مکانی مناسب برای چشیدن طعم غذاهای سنتی میمند محسوب می‌شود.

‌شیوه زندگی روستاییان میمند

در گذشته ها، ساکنان میمند از راه دامداری گذران زندگی می کردند و از این روستا به عنوان اقامتگاه زمستانی استفاده می کردند و در سایر فصول سال به مراتع اطراف می رفتند.

کوچ نشینان روستای میمند

شیوه زندگی این مردمان کوچ‌نشینی است و بیشتر ساکنان دامدارند و در ۴ ماه اول سال دام‌هایشان را به در بخش‌های جنوبی میمند (با نام سرآغول‌ها) می برند، اما در چهار ماه بعد در ارتفاعات شمال میمند در آبادی های کوچک به کشاورزی باغداری مشغولند و زمستان‌ها برای سکونت به این منطقه می‌آیند. چهار ماه سوم (اواسط پاییز تا اواسط زمستان) را در همین غارها زندگی می‌کنند که در واقع زمستان نشین است.

در گذشته در نزدیکی این روستا، درختان پسته و بادام وحشی بسیاری وجود داشت. مردم روستا نیز بیشتر به کشاورزی مشغول بودند. وجود چندین و چند چشمه و قنات باعث رونق کشاورزی در این منطقه می‌شد؛ اما در حال حاضر بسیاری از این مزارع پسته و بادام از بین رفته است.

روستا‌های سنگی جهان

در جهان چند روستای دست‌کند شناسایی شده‌اند. روستای کندوان، روستای کاپادوکیه در ترکیه و روستای میمند در کرمان. با این تفاوت که زندگی هنوز در میمند و کندوان جریان دارد اما ساکنین کاپادوکیه این روستا را ترک کردند.

روستاهای سنگی ایران

روستای کندوان

 در دامنه های سهند، ۱۸ کیلومتری شهر اسکو و ۵۰ کیلومتری شهر تبریز در استان آذربایجان شرقی قرار گرفته است. که در اثر فعل و انفعالات آتشفشانی کوه‌های سهند ایجاد شد. از این رو به معماری صخره‌ای معروف است.

روستای ورکانه 

ورکانه روستایی در نزدیکی شهر همدان واقع در استان همدان که با نمای سنگی ساختمان هایش تصویری از اروپا در دوره رنسانس را یادآوری می‌کند. قدمت روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال قبل باز می‌گردد.

روستای سیمین ابرو

 روستای سیمین ابرو در حدود ۱۰ کیلومتری شهر همدان واقع شده و بافت سنگی روستا به همراه دیگر جاذبه‌های طبیعی منطقه گردشگران زیادی را به این روستا جذب می‌کند.

 

مسافرت به روستای میمند کرمان

میمند را با همه زیباییهایش با همه اقتدار و افتخاراتش با تعامل شگفت انگیز انسان و طبیعتش ترک میکنیم، این روستا به عنوان نوزدهمین اثر جهانی ایران در سال ۱۳۹۴ یونسکو به عنوان نوزدهمین اثر جهانی ایران به ثبت جهانی رسیده است و علاوه بر آن به عنوان هفتمین اثر فرهنگی، طبیعی و تاریخی جهان جایزه جهانی ملینا مرکوری را هم دریافت کرده است.

در روزگار ما شاید این خانه ها جای مناسبی برای زیستن نیست، جوانان مانند بیشتر روستاها، برای زندگی بهتر! میمند را ترک کرده‌اند، متأسفانه بر اساس آخرین سرشماری انجام شده، فقط ۲۰ خانوار در این روستا زندگی می‌کنند. قصه مشترک همه روستاهاست.

اما با تجهیز امکانات رفاهی برای ساکنین و رونق گردشگری می توان امیدوار بود که این میراث قرنها کار و تلاش و زیستن باقی بماند. امید که این شگفتی غریب همچنان سرپا باقی بماند و درس ایستادگی و مقاومت در برابر تندبادهای حوادث را همواره تکرار کند.

ولی قصه های این مرز پرگهر هرگز تمام شدنی نیست. سطر سطر کتاب میهن هزاران هزار رویداد عجیب و خواندنی در دل خود نهفته دارد. پس  این بار که سری به کرمان زدید، سری به این روستای پر از شگفتی بزنید تا بیشتر با فرهنگ و هنر مردم این منطقه آشنا شوید.

امیدواریم از مطالعه این مطلب در سایت سفرنامه لذت برده باشید و نظر خود را در خصوص این مطلب بیان فرمایید.

در ضمن از آقای وحید صلواتی و خانم مریم فایضی برای زمانی که گذاشتن جهت درج سفرنامه زیبای خودشان کمال تشکر داریم.

باتشکر

 

نویسنده : وحید صلواتی و مریم فایضی