سفر به کوبا – سرزمین سیگار و کمونیسم – هاوانا – قسمت اول
قبل از هر چیز می خوام یه سری نکات در مورد سفر به کوبا بگم شاید به درد بخور باشه سعی می کنم این نکات رو یه کمی مفصل بنویسم چون به هر حال ایرانی ها کمتر به کوبا میرن و اطلاعات در موردش کمه امیدوارم خسته کننده نباشه:
رابطه کوبا با آمریکا خیلی خرابه و آمریکاییها عملا اجازه ورود به کوبا رو ندارن. دولت کوبا واسه همین روی دلار مالیات سنگینی بسته. تا همین چند وقت پیش وقتی کسی می خواست دلار رو توی بانکها با پول دیگه ای تعویض کنه ۲۵ درصد مالیات کم می کردن. یعنی اگه کسی ۱۰۰ دلار می داد ۲۵ دلارش واسه مالیات می رفت. الان این مالیات شده ۱۰ درصد که باز هم زیاده. برای سفر به کوبا حتما یورو یا دلار کانادا همراه داشته باشید.
کوبا دو تا واحد پولی داره. واحد اصلی پول کوبا پزو Peso هستش که معادل هشت صدم دلار آمریکاست. این پول برای خریدهای محلی از مغازه ها و دادن کرایه تاکسی و اتوبوس خوبه. یه پول دیگه هم هست که بهش میگن CUC که مخفف Cuba Convertible Peso هستش. ارزش این پول تقریبا معادل یه دلار آمریکاست. این پول رو بیشتر برای توریستها درست کردن و بیشتر خدمات به توریست ها با این پول انجام میشه. قبلا اصلا به خارجی ها پزوی کوبا رو نمی دادن ولی جدیدا مشکلی نداره. CUC معادل ۲۴ پزو هستش.
بر خلاف خیلی از کشورها که عوارض فرودگاهی رو روی قیمت بلیط می کشن توی کوبا این مالیات که مقدارش هم تقریبا زیاده به صورت نقد گرفته میشه. بعد از اینکه کارت پرواز رو دریافت کردید باید به یه باجه دیگه مراجعه کنید و پولی معادل ۲۵ CUC بی زبون رو پرداخت کنید.
کوبا یه کشور کمونیستی بسیار بسته است. با روی کار اومدن رائول کاسترو به جای فیدل یه کمی آزادی بیشتر شده ولی هنوز هم خیلی کمه. البته منظورم آزادی سیاسی و مدنیه وگرنه آزادی فردی و اجتماعی در حد بی نهایته. یکی از این محدودیت ها استفاده از تلفن برای تماسهای خارجی و اینترنته. تماس تلفنی در داخل کوبا خیلی ارزونه ولی تماس با خارج خیلی خیلی گرونه. یک دقیقه تماس تلفنی با ایران نزدیک ۵ CUC درمیاد! فکر سیم کارت هم نباشید چون فقط نزدیک ۴۰ CUC باید بدید سیم کارت اجاره کنید بعد روزی ۳ CUC هم بابت مالیات از شارژش کم می کنن. خود کوبایی ها موبایل دارن که البته این هم آزادی جدیده که رائول داده! نمی دونم برای اونا چرا ارزون درمیاد احتمالا برای اونا تخفیف خوب قائل میشن.
برای خرید کارت تلفن برای تماس با خارج از کوبا فقط باید فروشگاههای مجاز کارت تلفن به نام Etesca مراجعه کنید. همیشه هم کلی صف پشت درش هست. کلا توی کوبا باید همش صف بایستید! توی کوبا چیزی به نام چت مفهوم نداره. اینترنت بسیار گرون و با سرعت Dial Up ده سال پیش ایران اون هم فقط توی هتل های بزرگ یا چند کافی نت عرضه میشه. تقریبا ساعتی ۶ CUC! بهتره قبل از سفر به کوبا به عزیزانتون بگید دارم میرم کویر لوت امکانات ارتباطی ندارم!
اقامت توی کوبا دو جوره: اول هتل. توی کوبا زیاد هتل وجود نداره چون تازه درهای کشور رو باز کردن. بیشتر هتل ها بزرگ و تقریبا بی ریخت هستن چون به سبک شوروی ساخته شدن. ما توی هتل نرفتیم ولی همه میگن که میزان خدماتی که ارائه میدن اصلا متناسب با پولی نیست که میگیرن. دوم اقامت توی خونه هایی که اجازه اقامت از دولت رو دارن. توی کوبا به این خونه ها میگن Casa Particular . بعضی با پرداخت مالیات به دولت چند اتاق از خونه شون رو به خارجی ها کرایه میدن. این مالیات ثابته چه مهمون داشته باشن چه نداشته باشن باید ماهی ۲۰۰ CUC برای هر اتاق بپردازن. معمولا شبی ۲۰ CUC برای هر اتاق باید بدید. تجربه فوق العاده ای هستش. کوبایی ها خیلی خیلی گرم و مهمون نوازند. بسیار مردم تمیز و با سلیقه ای هستن. خونه هاشون با همه سادگی و فرسودگی بسیار تمیزه. همشون هم اگه خواستید در ازای دریافت مقداری پول براتون غذای کوبایی درست می کنن. توی یه خانواده کوبایی زندگی کردن تجربه جالبیه.
شاید بپرسید حالا چطوری Casa پیدا کنیم؟ خونه هایی که مجوز دارن این علامت رو روی در خونشون نصب کردن:
می تونید با یه کم قدم زدن توی محله های مسکونی از این جور علامتها رو پیدا کنید. بعضی سایت ها هم اجازه رزرو کردن اینترنتی رو توی کوبا به شما میدن. ما ساده ترین راه رو امتحان کردیم. توی سایت Couch Surfing در قسمت کشور کوبا کلا آدمهای زیادی فعال نیستن چون دسترسی به اینترنت خیلی گرونه. دو سه نفرشون خیلی فعالند و عملا نقش یه واسطه برای رزرو Casa رو بازی می کنن. خیلی راحت برنامه سفر رو به دوتاشون دادیم و اونا هم برای ما رزرو کردن بدون هیچ پیش پرداختی. به غیر از هاوانا توی بقیه شهرها کسایی که صاحب Casa هستند توی ترمینال اتوبوس میان دنبالتون.
مردم بسیار بسیار شادی هستن همش در حال رقصیدن و شادی هستن مخصوصا در شب. پاتوقهاشون رو توی شب پیدا کنید و برید قاطیشون. یه بلواری نزدیک محل اقامتون توی هاوانا بود که شبها دختر و پسرها جمع می شدن و خوش می گذروندند. پلیس هم همونجا پرسه می زد که مبادا کسی عیش اونا رو خراب کنه! درست مثل ما!
کوبا تاکسی و تاکسی Collectivo
مردم کوبا اصلا مذهبی نیستن. به زور میشه توی کوبا کلیسا پیدا کرد. روزی که ما رسیدیم هاوانا، جمعه مقدس نامیده میشد روزی که طبق روایت مسیحیان عیسی مسیح رو به صلیب کشیده بودن. عین خیالشون نبود تازه کارناوال و بزن برقص راه انداخته بودن! اصلا کوبا تعطیلی مذهبی نداره!
اصول شهرسازی توی کوبا مخصوصا هاوانا خیلی خوب رعایت شده و همه خیابونها موازی یا عمود به هم هستند و هرکدوم یه شماره داره و خیلی راحت میشه آدرس رو پیدا کرد.فکر کنم زیاد در این مورد حرف زدمبسه دیگه!
خلاصه غروب بود که بعد از ۲۴ ساعت پرواز و معطلی توی فرودگاه مسکو رسیدیم هاوانا. من همیشه وقتی وارد یه جای جدید میشم غریبی می کنم و دلم می گیره ولی توی هاوانا اصلا این حس رو نداشتم. هاوانا با تصورات من از آمریکای لاتین تطابق کامل داشت. فرودگاه خوزه مارتی Jose Marti هاوانا سیستم حمل و نقل عمومی نداره و با یکی از دوست های ایرانی که توی هواپیما پیدا کردیم یه تاکسی گرفتیم و رفتیم به خونه ای که قبلا برامون رزرو کرده بودن. توی راه میشد فقر رو دید ولی اصلا آلوده نبود برعکس اون چیزی که توی نایروبی کنیا دیده بودم.
صاحب خونه یه پیرزن سیاه پوست بود که با پسرش ارنستو زندگی می کرد. ارنستو انگلیسی رو نسبتا خوب حرف میزد. خونه ساده و قدیمی ولی تمیز بود. راهروی ساختمون (و بیشتر ساختمونهایی که توی کوبا دیدیم) تمیز و رنگ خورده بود برعکس اون چیزی که توی روسیه و ارمنستان دیده بودم. روی دیوار خونه پر از پوسترها و نقاشی های آفریقایی بود. انگار پیرزن که ما بهش می گفتیم مامان هنوز به اصالت آفریقایی خودش افتخار می کرد. کوبایی ها مخلوطی از نژاد آفریقایی و اسپانیایی و یه کمی چینی هستن. این چینی ها همه جا پیدا میشن! یه جمله معروف دارن که میگن هیچ کوبایی خالص نیست.
شام رو مهمون مامان بودیم. شام، مرغ و لوبیای سیاه و برنج و آبمیوه تازه بود. برنج رو بیشتر با آب لوبیای سیاه قاطی می کنن واسه همین برنجهاشون بیشتر بنفشه! بعد از غذا هم قهوه کوبایی رو با شکر تقریبا قهوه ای کوبایی خوردیم و بعدش هم یه خواب ایرانی!
نمایی از شهر از بالکن خونه ارنستو
فردا صبح یه تماس تلفنی با دوستمون – داوید David – که خونه رو برامون رزرو کرده بود گرفتیم. کلی راهنماییمون کرد و با یه نقشه پاره پوره که از ارنستو گرفته بودیم راهی خیابونها شدیم. با یه تاکسی Collectivo خودمون رو رسوندیم به مرکز شهر که بهش میگن Capitolio . اینجا بافت قدیمی هاوانا قرار داشت که توی یونسکو هم ثبت جهانی شده. توی تاکسی خیلی حال کردیم سوار شدن به ماشینی که حداقل هفتاد سالش بود و توی ایران و خیلی از کشورهای دنیا لوکس به حساب میاد و فقط توی کلکسیون آدمهای پولدار پیدا میشه خیلی جالب بود. این جور تاکسی ها دربست نیستند و مثل تاکسی های ایران تا خرخره مسافر میزنن. توی هر کدوم از این ماشینها قدر یه ون مسافر جا میگیره عقب ماشین چهار یا پنج نفری و جلو با راننده سه نفری میشینند!
دیدنی ترین ساختمون این قسمت ساختمونیه که خیلی شبیه کنگره آمریکاست. اوایل مرکز حکومت بوده و الان شده دانشگاه علوم. رو به روش پر از توریست و راننده هاییه که ماشین ها قدیمی شون رو خیلی تمیز کردن و شما رو دعوت به عکس انداختن با اونا میکنن.
ساختمان دانشکده علومدر شب
بافت قدیم هاوانا. تمام رفتگرهای کوبا همین وسایل رو به همین شکل دارن
سفر به کوبا – سرزمین سیگار و کمونیسم – هاوانا – قسمت دوم
کتاب فروشی سیار. میشه تعداد کتابهایی رو که در مورد “چه” نوشته شده با فیدل مقایسه کرد.
یکی دیگه از جاذبه های هاوانا قلعه بزرگی هستش که در لب دریا قرار گرفته و زمانی محل حکومت استعمارگران اسپانیایی به جزیره بوده. قلعه پشت یه کانال آب که به دریا می ریزه قرار گرفته و با یه تونل زیرآبی به قسمت اصلی شهر متصل می شه.
نمایی از شهر. این عکس از بالای قلعه گرفته نشده!
همیشه برام سوال بود با این تحریم سنگینی که آمریکا روی کوبا اعمال کرده (هیچ کشتی اجازه ورود به کوبا رو نداره) چه طور انرژی مورد نیازش تامین میشه. اگه توی عکس بالا دقت کنید می تونید دود مشعل رو ببینید. کوبایی ها شانس آوردن که چند تا مخزن گاز طبیعی دارن و خودشون میگن که چند تا مخزن نفت هم دارن ولی نفتش خوب نیست چون نمک و آبش زیاده و نمی تونند اون رو پالایش کنند. (این جور نفت ها توی ایران به راحتی پالایش میشه). البته بعضی کشورها مثل ونزوئلا قلدر بازی در میارن و بعضی وقتها نفتکش هاشون رو به کوبا می فرستند.
تقریبا بازدیدمون از هاوانا تموم شده بود. روز آخر یه بلیط اتوبوس برای مقصد بعدیمون خریدیم. یه منطقه سبز و روستایی در غرب کوبا به نام وینیالس Viñales (در زبان اسپانیایی حرف ñ به صورت niتلفظ میشه). یه نکته ای رو هم در مورد اتوبوس های بین شهری بگم. کوبا دو شرکت اتوبوس رانی داره اولی به نام Astro که مخصوص بومی هاست، ارزون و ناراحته و معمولا توریست ها اجازه سوار شدن به اونها رو ندارن و دیگری Viazul که اتوبوسهای تمیز و نسبتا مدرنی (تولید برادرهای چینی) داره، تقریبا سر وقت حرکت میکنه و گرون تره. بومی ها تقریبا توانایی مالی سوار شدن به این اتوبوس ها رو ندارن. هر کدوم از این شرکت ها هم ترمینال جداگانه دارن. مثل زمان سوار شدن به هواپیما، اول بلیط شما رو چک می کنند و بعد بارهای شما رو همونجا تحویل می گیرن و به شما رسید میدن و توی سالن انتظار دیگه باری توی دستهای شما نیست درست مثل مال ما!