نام فشم برای بسیاری از پایتخت نشینان آشنا است. این دیار یکی از بهترین و خوش آب و هواترین مناطق ییلاقی تهران محسوب میشود که در شمال شرقی این شهر شلوغ قرار دارد. اگر ساکن تهران هستید و دوست دارید تعطیلات آخر هفتهی خود را در جایی سپری کنید که کمی از شلوغیهای شهر دور باشد، فشم یکی از بهترین گزینهها برای شما خواهد بود همچنین این مکان برای شهرستانیهایی که با مناطق ییلاقی تهران آشنایی ندارند و میخواهند این ابر شهر را از زاویهی دیگری ببینند،
در ادامه با معرفی مکان های زیبا و خنک فشم برای سفر در تابستان از سایت سفرنامه همراه باشید.
فشم کجاست؟
فشم Fasham جزو منطقه یک شهرداری تهران است و بخشی از رودبار قصران به شمار میآید. اوشان، فشم و میگون مناطقی هستند که باهم جزو رودبار قصران محسوب میشوند. فشم دارای بخشداری و شهرداری است و در چند سال گذشته به یکی از بهترین تفرجگاههای اطراف تهران تبدیل شده است. ما در گذشته به سد لتیان در نزدیکی لواسان و فشم سفر کردیم و از زیبایی هایش برایتان گفتیم و اینبار به سمت فشم رهسپار شده ایم.
یکی از دلایلی که به آب و هوای خوش و چهرهی طبیعت فشم قوت میبخشد، رودخانهی زیبایی است که از میان آن جریان یافته است. این رود از منطقهی لار سرچشمه میگیرد و در واقع حاصل آب شدن برفهایی است که بر روی کوههای کلون بستک واقع شدهاند. کلون بستک حدود 3000 متر ارتفاع دارد و در شمال شرقی تهران واقع شده است.
در گذشته شغل اصلی مردم فشم دامداری و کشاورزی بود و مردم این دیار با سرد شدن هوا دامهای خود را به سایر مناطق اطراف تهران میبردند و با گرم شدن هوا دوباره به رودبار قصران بازمیگشتند. فشم از نظر کشاورزی نیز غنی بود و هنوز هم باغهای گیلاس و آلبالوی موجود در آن معروف است. گذشته از این دو میوه، میوههایی چون زردآلو، توت، سیب، هلو و گردو نیز در فشم یافت میشوند.
با پیشرفت فشم، این شهر به دو بخش روستایی و شهری تقسیم شد که در بخش روستایی آن برخی از بومیان ساکن هستند و همچنین برخی از مهاجران در آن سکنی گذیدهاند. در برخی از نواحی روستایی فشم هنوز هم خانههای کاهگلی به چشم میخورد اما هر سال بر شمار آنها کاسته میشود و ساختمانهای آجری جای آنها را میگیرند. اغلب بومیانی که در این ناحیه زندگی میکنند افرادی مسن هستند که از دیرباز در آن ناحیه میزیستند و علاقهای به جابهجا شدن ندارند.
بخش شهری فشم همان قسمتی است که اعیانهای ناحیه در آن زندگی میکنند و ویلاهایی لوکس در آن ساخته شده است و همه ساله رستورانهای شیکتری در آن ساخته میشود و فروشگاههای فشم نیز اغلب در همین ناحیه قرار گرفتهاند. بد نیست بدانید که رودخانهی فشم هم از هردوی این نواحی عبور میکند بنابراین اگر به نیت کمپ کردن در کنار رود به فشم میروید در هردوی این نواحی میتوانید بساط خود را پهن کنید ولی در نظر داشته باشید که در کنار بسیاری از نقاط این رود، احتمال وقوع سیل وجود دارد.
با تمامی توضیحات این سوال مطرح میشود که دیدنیهای فشم چیست و چرا تهرانیها علاقهی زیادی به گردش در این ناحیه دارند؟ در ادامه به معرفی دیدنیها و جاذبههای گردشگری فشم میپردازم.
دیدنی های فشم
هیچ شکی وجود ندارد که اغلب گردشگران برای لذت بردن از طبیعت فشم راهی این دیار میشوند زیرا مسیر رسیدن به این دیار بسیار زیباست و هر زمانی که بخواهید، میتوانید در گوشهای زیرانداز پهن کرده و با خانواده از طبیعت لذت ببرید (لطفا در کنار رود زباله نریزید زیرا آب این رود در نهایت آب شرب ساکنان تهران را تشکیل خواهد داد). اغلب فشم را با رودخانه و رستورانهایش میشناسند اما دیدنیهای متعددی در این تفرجگاه وجود دارد که یک به یک به معرفی آنها میپردازیم.
رودخانه فشم
رودی که آن را با نام رودخانهی فشم میشناسند جاجرود است که از ارتفاعات البرز سرچشمه گرفته و در نهایت با رود کرج یکی میشود. این رود بیش از 40 کیلومتر طول دارد و در مسیرش مناظری فوقالعاده را به بینندگان هدیه میدهد. در مسیر این رود چشمههای گوناگونی هم وجود دارند که در گذشته اهالی رودبار قصران آب شرب خود را از آنها تهیه میکردند اما این روزها با افزایش ساخت غیر اصولی بناها در حریم رودخانه و عدم وجود نظارت کافی و درست به این ساخت و سازها و رواج رشوه گیری در سیستم اداری، آب جاجرود و چشمههایش آلوده شده است و کمتر در آن ماهی به چشم میخورد. با این حال هنوز هم برخی از اهالی اصیل فشم باغهای خود را با آب رودخانه آبیاری میکنند.
اگر شما هم به سمت فشم میروید و دوست دارید که از زیبایی رود استفاده کنید، توصیه میکنیم که در این رود زیبا زباله نریزید و از رستورانهایی که به حریم رودخانه تجاوز کردهاند و حق تمامی مردم تهران و چه بسا ایران را پایمال کردهاند، استفاده نکنید تا تدبیری در این زمینه اندیشیده شود، اگر از رستوران هایی که در حوزه رودخانه هستند استفاده کرده باشید، متوجه خواهید شد که غذاهای بسیاری از آنها به نسبت قیمتشان کیفیت خوبی ندارد و همین موضوع نیز بهانه خوبی برای عدم استفاده از آنهاست. فراموش نکنید که جاجرود بخش مهمی از آب آشامیدنی تهرانیها را تامین میکند و آلوده کردن آن به ضرر تمامی تهرانیها خواهد بود.
کوه های فشم
فشم در ناحیهای درهای واقع شده است به این معنا که دور تا دور آن را کوههای سربه فلک کشیدهای پوشاندهاند. برخی از این کوهها جزو رشته کوه البرز محسوب میشوند و با فتح آنها وارد مناطق شمالی ایران خواهید شد. وجود کوههای کم ارتفاع و بلند سبب شدهاند تا کوهنوردان بسیاری برای فتح آنها از سراسر ایران به فشم و نواحی اطرافش بروند. اگر اهل کوهنوردی هستید باید بگوییم که لالههای وحشی، قارچ (به زبان محلی گوبلک)، ریواس و سبزیهای کوهی برخی از دستاوردهایی هستند که کوهنوردان از کوههای فشم با خود به همراه میآورند.
حسینه فشم
در بخش دِه فشم یک حسینیهی دو طبقه وجود دارد که طبقهی همکف آن مختص به آقایان و بخش بالایی مخصوص بانوان است. این مرکز دارای یک گنبد طلایی رنگ میباشد و از دوردستها مشخص است. وجود این حسینیه در فشم تاریخی کهن دارد و از دیرباز وجود داشته است اما چند سال پیش به دلیل زیاد شدن جمعیت فشم و بافت قدیمی حسینیه، آن را با کمکهای مردمی بازسازی کردند و به شکل امروزی در آوردند. هر کسی هزینهی ساخت بخشی از آن را بر عهده گرفت و حسینیه ساخته شد.
این روزها در ایام محرم همه روزه در این حسینیه نذری داده میشود و مراسم مذهبی در آن برگزار میگردد. از دیرباز اهالی اصیل فشم روزهای محرم را میان خود تقسیم کردهاند و در هر روز محرم (یا هر دو روز یکبار) یکی از طایفههای فشم نذری روز محرم را بر عهده میگیرد. بنابراین در ایام محرم هر زمانی که به حسینیهی فشم سر بزنید در دو وعدهی ناهار و شام با غذاهای مختلف و سفرهای رنگین از شما پذیرایی خواهد شد، البته بهتر است که اجازه بدهیم افراد تهیدست از این غذاها بهرهمند شوند.
فشم دارای دو مسجد است که با نامهای مسجد بالا و مسجد پایین در میان اهالی شناخته میشود. یکی از این مساجد بزرگتر است و قدمت بیشتری هم دارد و همانند حسینیه از دو طبقهی مجزا برای بانوان و مردان تشکیل شده است. از این مسجد بیشتر برای برپایی مجالس ختم و نماز جمعه استفاده میشود و اغلب اهالی فشم مراسم ختم عزیزانشان را در این مسجد برگزار میکنند.
مسجد دیگر فشم کوچکتر است و قرار بود به مسجد اصلی فشم تبدیل شود اما پس از گذشت چند سال هنوز بخشهایی از آن تکمیل نشده است و از آن برای برگزاری کلاسهای مذهبی استفاده میگردد و بومیان فشم از آن استفاده میکنند و کمتر فردی غیر بومی از وجودش با خبر است. هردوی این مساجد در بخش ده فشم که قدمت بیشتری دارد، قرار گرفتهاند.
بهشت رضوان فشم
یکی از بخشهای پربازدید فشم بهشت رضوان آن است که در حقیقت قبرستان این دیار محسوب میشود. این بخش از فشم در جادهای که به سمت زایگان میرود، واقع شده است و برای ورود به آن باید جادهای مارپیچ را طی کنید. تنها بومیان فشم در این گورستان دفن میشود و به دلیل آن که در ارتفاع واقع شده چشم اندازی زیبا را در اختیار گردشگران قرار میدهند.
بهشت رضوان فشم دارای دو سالن برای اجرای مراسم ختم مردگان و یک پارک کوچک برای گردش کودکان نیز هست و همه ساله با افزایش شمار از دنیا رفتگان گسترش مییابد. نکتهی جالبی که دربارهی این گورستان وجود دارد این است که به دلیل آن که افراد دفن شده در این ناحیه از بومیان هستند، اگر به نامهای روی قبور دقت کنید، متوجه خواهید شد که تنها نام فامیلیهایی که در فشم زندگی میکنند در این قبرستان وجود دارند و به ندرت اقوام دیگر به چشم می خورند. به عبارت دیگر بسیاری از کسانی که در این گورستان دفن هستند با هم فامیل بودهاند.
باغ های فشم
در گذشته فشم پر بود از باغهای میوه و صیفیجات اما امروزه کمتر کسی در این دیار وجود دارد که تنها با کشاورزی امرار معاش کند زیرا دولت هیچ گونه رسیدگی به کشاورزان این ناحیه نداشته است و آنها نتوانستند کشاورزی خود را گسترش بدهند. با این حال هنوز هم باغهای کوچک و بزرگ زیادی در فشم وجود دارد که همگی آنها مالک شخصی دارند و گردشگران بدون اجازه حق ورود به آنها را ندارند.
بد نیست بدانید که بخشهای مختلف فشم که قبلا دارای زمین کشاورزی بودند یا بخشهای اصلی فشم محسوب میشدند با نامهای خاصی شناخته میشوند که برخی از آنها از این قبیل هستند، کَلاکین، اِشکارچال، بِخ باغ (شمالی و جنوبی)، کَله روبار، گلنَک و… که همگی با تلفظ بومی نوشته شدهاند.
اگر آشنایی از بومیان فشم داشته باشید که بتواند شما را به داخل باغهای این منطقه ببرد، میتوانید از زیباییهای غیر قابل توصیف این نواحی لذت ببرید که شامل پرندهنگری، چشیدن طعم میوههای تازه، حمام آفتاب و… میشود.
میدان فشم
فشم دارای یک میدان اصلی (میدان امام خمینی فشم) است که محل تقاطع چهار خیابان اصلی میباشد. خیابانها از این قبیل هستند: زایگان و لالان، دیزین و شمشک، خیابان ده یا حسینیه، بلوار فشم-تهران. دور تا دور این میدان پر است از فروشگاههای مختلف که گردشگرانی که به سمت شمشک میروند از آنها خرید میکنند. بد نیست بدانید که قیمت زمین در ابتدای خیابانی که به سمت شمشک میرود یا بخش تهران فشم از قیمت بالاتری برخوردار هستند زیرا موقعیت آنها استراتژیک است و از مناطق لوکس فشم به حساب میآیند.
پارک سرقلا فشم
فشم دارای یک پارک نیز هست که آن را با نام پارک سَرقِلا میشناسند. این پارک دارای وسایل بازی است و ویوی خوبی هم به سایر بخشهای فشم دارد. برای رسیدن به این پارک باید به ناحیهی گلنک رفته، نرسیده به کوچهی حاج مبارکی وارد کوچه گلنک شوید. برای رسیدن به این پارک میتوانید از بومیان نیز کمک بگیرید.
بهترین زمان سفر به فشم
فشم از آن جمله مناطقی است که به وضوح تمامی فصول در آن مشخص میشود به این معنا که دارای زمستانهایی کاملا سرد و برفی، بهارهایی پر شکوفه با هوایی مطبوع، تابستانی آفتابی و درخشان و پاییزی هفت رنگ است؛ بنابراین با توجه به سلایق خود میتوانید در تمامی فصلها به آن مراجعه کنید.
لازم است ذکر کنیم که در فصل زمستان به دلیل آن که فشم بخشی از محور تهران-شمشک و تهران-دیزین محسوب میشود و دو پیست مهم شمشک و دیزین در این ناحیه قرار دارند، بسیار پررفت و آمد است اما توصیه میکنیم که زمستانها با تجهیزات کامل به این ناحیه سفر کنید زیرا در برخی مواقع بارش سنگین برف رانندگی را بسیار دشوار کرده و باعث محدود شدن مسیرهای اصلی میشود.
تابستان نیز سفر به فشم پرطرفدار است زیرا هوای خوبی دارد و گردشگران برای استفاده از زیبایی رودخانه یا استراحت در رستورانها به فشم میروند. البته دو فصل بهار و پاییز هم طرفداران خاص خودشان را دارند و در این فصل عکاسان به سمت فشم راهی میشوند تا طبیعت ناب این دیار را در قاب تصاویر خود بگنجانند. به دلیل وجود درختان بیشمار گیلاس و آلبالو در فشم، بهار این ناحیه بسیار دیدنی است و اگر پاییز به فشم بروید شاهد انواع رنگها در طبیعت خواهید بود.
رستوران های فشم
برای آن که رستورانهای فشم را به شما عزیزان معرفی کنیم، ابتدا باید بگوییم که فشم دقیقا کجاست. بسیاری از تهرانیها گمان میکنند که به محض ورود به جادهی لشگرک وارد فشم شدهاند اما این تصور اشتباه است زیرا جادهی لشگرک شما را به فشم میرساند اما از ابتدا فشم نیست، مانند اتوبان قم که شما را به قم میرساند اما از ابتدای آن جزو قم به حساب نمیآید.
با ورود به جادهی لشگرک و گذر از میدان لشگرک باید از زردبند و اوشان نیز عبور کنید تا به فشم برسید. در حقیقت فشم از آن جایی شروع میشود که تابلوی ورود به امامه را در سمت راست خود (در جاده تهران فشم) میبینید و پیش از آن جزو فشم نیست. بنابراین بسیاری از رستورانهایی که اغلب آنها را با نام رستورانهای فشم میشناسند، در واقع اصلا جزو فشم نیستند. ما در اینجا رستورانهایی که دقیقا جزو محدودهی فشم هستند را معرفی میکنیم:
رستوران کاکتوس (غذای ایرانی)
رستوران نایب (شعبه رستوران های نایب و غذاهای ایرانی)
رستوران گیله وا (غذای گیلکی)
تهیه غذای قائم (ایرانی)
رستوران گلپایگان (ایرانی)
فست فود رامیراد
پیتزا قصران (از قدیمی ترین فست فودهای منطقه)
رستوران محسنی (ایرانی)
فست فود توسکانا
رستوران سفیر (ایرانی)
رستوران آبشار (کبابی)
این موارد رستورانهایی هستند که در داخل محدودهی فشم قرار دارند اما رستورانهای بسیاری نیز وجود دارند که در مسیر رسیدن به فشم واقع شدهاند و از معروفترین آنها میتوان به عمارات فشم، رستوران کندو، رستوران الماس فشم، رستوران خیام، رستوران باغ رودک، رستوران رادیکال پنج، رستوران باغ گیلاس، رستوران باغ بهشت و… اشاره کرد.
آدرس فشم
فشم یکی از بخش های رودبار قصران است و برای رسیدن به آن دو جاده با نام های تلو و لشگرک وجود دارد که هردو در شمال شرق تهران هستند. امروزه بیشتر از مسیر لشگرک استفاده میشود زیرا رانندگی در جادهی تلو کمی دشوار است و علائم رانندگی مناسبی در آن نصب نشده و در هنگام شب به رانندگان ناآشنا به منطقه توصیه نمیشود.
برای رسیدن به فشم از جاده لشگرک 3 انتخاب خواهید داشت که به شرح زیر هستند:
– اتوبان باقری و ورودی جاده لشگرک
– خیابان استخر تهرانپارس و ورود به جاده لشگرک
– انتهای بزرگراه ارتش و ورود به جاده لشگرک
با رسیدن به میدان لشگرک دو انتخاب دارید یا به سمت لواسان بروید و یا فشم که تابلوهای راهنما، مسیر درست به سمت فشم را به شما نشان میدهند. مسیر فشم را آنقدر ادامه بدهید که از زردبند و اوشان گذر کنید و وارد فشم بشوید.
آدرس فشم: تهران، اتوبان باقری، جاده لشگرک، بلوار امام خمینی، فشم
فاصله تهران تا فشم چند کیلومتر است؟
همانطور که اشاره کردم فشم جزو منطقه یک تهران است اما برای رسیدن از فشم به ناحیه شهری تهران باید حدود 52 کیلومتر را طی کنید که با اتومبیل شخصی حدود 1 ساعت طول می کشد.
نقشه فشم
عکس جاده فشم
دانستنی های پیش از سفر به فشم
• در آخر هفتهها مسیر رسیدن به فشم پر ترافیک است بنابراین از قبل به این موضوع فکر کنید.
• پمپ بنزین فشم به دلیل تعمیرات مدتی قابل استفاده نبود اما حالا کاملا نوسازی شده و خدمت رسانی در آن انجام می شود و خدمات طرح سوخت رسانی سیار نیز در فشم آغاز به کار کرده است.
• فشم دارای یک پاسگاه فعال است که مقر آن در میدان فشم قرار دارد.
• در فشم چند طایفهی بزرگ وجود دارند که مهمترین آنها عباسی فشمی، میرزای فشمی، زمانی فشمی، محسنی فشمی، آقا امینی فشمی و… هستند.
• پیش شماره تلفن فشم 2650 است اما نیازی به گرفتن شماره 021 نیست.
اجاره ویلا در فشم | اقامت در فشم
فشم به قدری زیباست که اغلب افرادی که برای نخستین بار به این منطقه می روند، دوست دارند که شب را در آنجا اقامت کنند. برخی تصمیم می گیرند که در چادر اقامت داشته باشند که تعدادشان نیز کم نیست؛ اگر علاقه مند به شب مانی در چادر هستید، حتما جای امنی را انتخاب کنید و در کنار رودخانه نیز چادر برپا نکنید زیرا رود فشم بسیار سیل خیز است و بارها فشم را دچار سیل و تخریب شدید کرده است و این موضوع بیشتر در بهار رخ می دهد. در بهار سال 1398 نیز سیل بعضی از قسمت های فشم را در برگرفت و باعث مسدود شدن جاده ها شد.
گذشته از چادر اگر بخواهید در فشم ویلا اجاره کنید این موضوع امکان پذیر است و با مراجعه به دفاتر املاک منطقه می توانید ویلاهایی که اجاره آنها ممکن است را مشاهده کنید. برخی از ویلاها به صورت آنلاین نیز امکان اجاره دارند. اگر قصد اقامت در هتل را نیز داشته باشید باید بگویم که در فشم هتل وجود ندارد اما در شمشک هتل های متعددی هست که می توانید در آنها اقامت داشته باشید.
اگر قصد اجاره ویلا دارید، باید توصیه کنم که به مکان دقیق ویلاها توجه داشته باشید زیرا میگون نو، اوشان، میگون، امامه، زایگان و… جزو فشم نیستند و برخی از سو استفاده گران از نام فشم استفاده بی جا می کنند.
عکس محله های مختلف فشم
همچنان با فاینداتور باشید تا به تماشای تصاویری پاییزی از محله های مختلف فشم بنشینیم و با جای جای این منطقه ییلاقی جذاب بیشتر آشنا شویم.
عکس سروندر فشم
عکاس: محمد آقا محسنی
سه پل فشم
عکاس: فاطمه امینی
جاده فشم میگون
عکاس: خانم احمدی
محله وامستون فشم
عکاس: متینا صالحیعکاس: احمد عباسی فشمی
چالندر فشم
عکاس: فائزه میرهاشمی
کهوبند فشم
عکاس: هستی عباسی
پشمچال و تپه سر فشم
عکاسی: میلاد ایوب میگونی
بیخ باغ شمالی فشم
عکاس: مریم زمانیعکاس: صابر میرزایی
قسمت ده فشم
عکاس: شهرام زمان فشمی
باغ سامون فشم
عکاس: مهدیه صالحی
امیدواریم از مطالعه این مطلب در سایت سفرنامه لذت برده باشید و نظر خود را در خصوص این مطلب بیان فرمایید.
باتشکر