موقعیت مکانی کویر مرنجاب

کویر زیبای مرنجاب به عنوان یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری کشور ایران در استان اصفهان قرار دارد. همچنین از نظر موقعیت مکانی از شمال به شهر آران و بیدگل می‌رسد. فاصله آن تا اصفهان نیز ۷۲۰ کیلومتر است. این کویر در نزدیکی شهر کاشان قرار گرفته و می‌توان گفت از مکان‌های دیدنی این شهر و بخشی از شهرستان آران و بیدگل محسوب می‌شود. بسیاری از کویر نوردان برای گردشگری و حضور در طبیعت کویر مرنجاب را انتخاب می‌کنند. این کویر زیبا خود دارای مکان‌های طبیعی بسیاری است که باعث جذب گردشگران می‌شود. وجود دریاچه نمک، پارک ملی کویر و دریاچه نمک حوض سلطان در اطراف آن زیبایی این کویر را دو چندان کرده است.

در قسمت شمالی کویر مرنجاب اصفهان یک دریاچه نمک قرار دارد و پارک ملی کویر نیز در قسمت شرقی آن قرار گرفته است. از غرب نیز به یک دریاچه نمک به نام حوض سلطان می‌رسد. بسیاری از گردشگران با هدف کویر گردی و رصد ستارگان در در زمان‌های به خصوصی از سال در این کویر حضور پیدا می‌کنند. همچنین افرادی که برای مشاهده این طبیعت بکر به این منطقه سفر می‌کنند، امکان بازدید از مکان‌های تاریخی شهر کاشان را نیز خواهند داشت. مناطق بیابانی و کویری در ایران بسیار است اما برخی از آن‌ها محبوبیت بیشتری نسبت به بقیه دارند.

آدرس کویر مرنجاب: استان اصفهان، شهر کاشان، آران و بیدگل، بلوار ارتش، جاده مرنجاب، کویر مرنجاب

طبیعت کویر مرنجاب و پوشش گیاهی آن

بسیاری از افراد تصور می‌کنند کویر به معنای عدم وجود هر گونه گیاه و یا بوته است. در حالی که مناطق کویری نیز دارای پوشش گیاهی مخصوص به خود هستند که زیبایی خاصی به آن‌ها می‌بخشند. کویر مرنجاب اصفهان نیز مانند دیگر کویر‌ها دارای پوشش گیاهی مخصوص از نوع گیاهان شورپسند، درختان گز، بوته‌های قیچ، تاغ و دم گاوی است‌. علاوه بر پوشش گیاهی این کویر دارای جانداران متنوعی است که مخصوص اکوسیستم کویری هستند و در این منطقه زندگی می‌کنند.

این جانداران به علت قرارگیری در منطقه خشک می‌توانند آب و هوای آن را تحمل کنند. از جمله حیوانات کویر می‌توان به گرگ، شغال، عقرب، مار، گربه شنی، روباه شنی، آفتاب‌پرست و شاهین اشاره کرد. حتی در سال‌های اخیر یک جفت یوزپلنگ نیز در این کویر دیده شده است.

جاذبه‌های طبیعی کویر مرنجاب اصفهان

یکی از دلایل شهرت کویر مرنجاب وجود جاذبه‌های بی‌نظیر طبیعی در اطراف آن است. از دیدنی‌های طبیعی اطراف این کویر می‌توان به تالاب جزیره سرگردان، دریاچه نمک چاه آب شیرین، کوه لنگ، کاروانسرای مرنجاب و تپه‌های شنی اطراف اشاره کرد.

تپه‌های شنی اطراف کویر

تپه‌های شنی اطراف کویر مرنجاب با نام رمل منطقه‌ای برای پیاده روی گردشگران به شمار می‌رود. این تپه‌ها بین دریاچه نمک و جنگل‌های طاق محصور شده‌اند.

جزیره سرگردان ؛ جزیره‌ای در دل کویر

یکی دیگر از جاذبه‌های کویر مرنجاب اصفهان جزیره سرگردان است که به آن جزیره مرموز نیز گفته می‌شود. مکان این جزیره در میان دریاچه نمک مسیله است. علت نامگذاری آن نیز قرارگیری این منطقه در میان دریاچه و قرارگیری حلقه‌ای از غبار در اطراف آن است. گرمای هوا و وجود نمک‌زار‌ها با ایجاد خطای دید جزیره را در حال حرکت و سرگردان نشان می‌دهد. از این رو به آن جزیره سرگردانی گفته‌اند. البته سرگردانی این جزیره به جای آب در دریایی از نمک است. تنها در هنگام بارش باران در کویر می‌توان این جزیره را مشاهده کرد. در هنگام بارندگی حدود ۲ تا ۵ سانتی‌متر آب اطراف کویر را فرا می‌گیرد. در این زمان می‌توان این جزیره را مشاهده کرد.

برای بازدید از این منطقه تنها دو ماه در سال فرصت دارید. زیرا در بقیه ایام سال آب اطراف خشک شده و جزیره به نمکزار تبدیل می‌شود. در هنگام بازدید از این جزیره نیاز به لوازمی مانند قطب نما و جی پی اس است. همچنین به علت باتلاقی بودن زمین‌های اطراف این جزیره تنها می‌توان به ۲۰۰ متری آن نزدیک شد. نکته مهم دیگر اینکه وجود نمک در این بخش، دریاچه اطراف را به آینه تبدیل کرده و انعکاس نور می‌تواند اذیت‌کننده باشد. در صورتی که قصد سفر به این منطقه را دارید حتماً باید از عینک آفتابی استفاده کنید.

دریاچه نمک از دیدنی‌های کویر مرنجاب اصفهان

در کویر نیز تالاب‌های فصلی وجود دارد که در اثر بارش‌ها در برخی فصل‌های سال پر آب می‌شوند. در کویر مرنجاب اصفهان دریاچه نمک مسیله وجود دارد که تنها در برخی از اوقات سال می‌توان جریان آب را در آن مشاهده کرد. دریاچه نمک مسیله در بخش شمالی کویر در نزدیکی شهر آران و بیدگل قرار دارد. طرح این دریاچه به شکل مثلث و بین ۵ تا ۵۵ متر عمق دارد. لایه‌های خاک رس درون این دریاچه قرار گرفته و عمق آن را مشخص می‌کند. این مکان یکی از منابع استخراج نمک خوراکی و صنعتی در کشور به شمار می‌رود.

دریاچه نمک وسعتی به مساحت ۶۵۰ کیلومتر مربع دارد و در بیشتر ایام سال از نمک پوشیده شده است. در اثر گرمای کویر آب حاصل از بارش‌های فصلی تبخیر شده و تنها نمک به صورت رسوب در این دریاچه باقی می‌ماند. رسوبات به جا مانده شکل‌های هندسی زیبایی را خلق می‌کنند که می‌تواند برای هر گردشگری جالب توجه باشد. در اطراف این دریاچه مملو از زمین‌های باتلاقی است. بنابراین در هنگام بازدید از این منطقه باید مراقب باتلاق‌ها بود.

کاروانسرای مرنجاب بازمانده از دوران صفوی

کاروانسرای مرنجاب نیز از دیگر جاذبه‌های کویر مرنجاب اصفهان محسوب می‌شود. این بنا یک قلعه مربعی شکل است که حدود ۳۵۰۰ متر مساحت دارد. در دیواره‌های آن نیز شش برج قرار گرفته است. پس از بازسازی این قلعه اکنون به عنوان محل اقامت گردشگران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در کاروانسرای مرنجاب اتاق‌های کوچکی وجود دارد که گردشگران داخلی و خارجی و همچنین کویرنوردان می‌توانند در آنجا اقامت کنند. اگر چه امکانات رفاهی چندان مناسبی در این کاروانسرا فراهم نیست اما می‌تواند پناهگاهی برای در‌امان ماندن از حشرات و جانوران خطرناکی مانند عقرب و مار باشد. این کاروانسرا در سال ۱۰۱۲ به دستور شاه عباس صفوی ساخته شد. در قدیم این مکان محل استراحت تاجران و مسافران بوده و شامل ۲۹ اتاق است. درون کاروانسرا حوضچه آب بزرگی قرار دارد که برخی اوقات حیوانات کویری را سیراب می‌کند. روی بام این کاروانسرا تجهیزاتی برای رصد ستارگان قرار گرفته است.

افراد علاقه‌مند به نجوم می‌توانند هنگام شب از تماشای ستارگان لذت ببرند. محل این کاروانسرا در قسمت جنوبی دریاچه نمک است و در کنار آن چشمه و قنات آب شیرین قرار دارد. کاروانسرای مورد نظر در مسیر جاده ابریشم قرار دارد. نکته مهم در مورد کویر مرنجاب اصفهان وجود چاه‌های آب شیرین در اطراف کاروانسرا است که می‌توان از آن‌ها به عنوان جاذبه‌های طبیعی یاد کرد. این کاروانسرا که در اثر گذشت زمان به خرابه تبدیل شده بود در سال ۷۸ توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و مرمت شد. سپس به ثبت میراث ملی رسید.

چاه مقدس دستکن مرنجاب با آب شیرین در دل کویر

چاه دستکن در نزدیکی کاروانسرا چاه آب شیرینی است که از جاذبه‌های طبیعی این منطقه به شمار می‌رود. آب این چاه شیرین و گوارا است و بنظر می‌رسد وجود لایه‌های ماسه درون آن باعث حذف شوری آب و تصفیه آن شده است. در مورد این چاه گفته می‌شود امام رضا (ع) در هنگام عبور از این منطقه به مقصد مشهد با دست خود این چاه را حفر کرده و به همین دلیل در بین مردم این منطقه بسیار مقدس است. بسیاری از حیوانات از جمله شتر‌ها در مسیر این چاه از آب گوارای آن استفاده می‌کنند.

هنگام سفر به کویر تفریحات مختلفی غیر از بازدید مراکز طبیعی و بنا‌های تاریخی نیز وجود دارد. از جمله تفریحات کویر مرنجاب اصفهان می‌توان به شتر سواری، شبگردی، پیاده روی یا ماشین سواری روی شن‌ها، دیدن ستارگان و تفریح سند بردینگ اشاره کرد. سند بردینگ یا اسکی روی شن یکی از سرگرمی‌های جدید در کویر محسوب می‌شود که می‌تواند لذت مشاهده کویر را روی تپه‌های شنی افزایش دهد.

چه زمانی به کویر مرنجاب سفر کنیم

گردشگران و کویر نوردان می‌دانند که فصل پاییز و زمستان مناسب‌ترین زمان برای سفر به کویر زیبا است. به علت افزایش دما در این منطقه در اواخر فصل بهار و کل فصل تابستان امکان سفر به کویر وجود ندارد. زیرا آفتاب سوزان باعث تعریق زیاد و تشنگی فرد می‌شود که می‌تواند مشکلات جسمانی برای وی ایجاد کند. بنابراین برای سفر به کویر باید فصول پاییز و زمستان را انتخاب کرد. البته در این فصل‌ها نیز هوای کویر معتدل و تنها شب‌های آن سرد است. اقامت در کاروانسرای کویری نیز مکان مناسبی برای سپری کردن شب در کویر است. زیرا به دلیل شب‌های سرد کویر و وجود جانوران خطرناک امکان زدن کمپ در کویر وجود ندارد.

کویر مرنجاب اصفهان با زیبایی‌های خاص خود میزبان گردشگران بسیاری است. در صورتی که قصد سفر به کویر دارید می‌توانید این منطقه زیبا در دل کویر مرکزی را انتخاب کنید. جاذبه‌های طبیعی اطراف این کویر نیز به صورت بکر و دست نخورده می‌تواند چشم هر بیننده‌ای را خیره کند.

امیدواریم از مطالعه این مطلب در سایت سفرنامه لذت برده باشید و نظر خود را در خصوص این مطلب بیان فرمایید.

باتشکر

رها۸ فروردین ۱۴۰۲

منبع : دوباره سفر