آشنایی با موزه آبگینه، خانه باشکوه قوام السلطنه

آشنایی با موزه آبگینه ، خانه باشکوه قوام السلطنه

موزه آبگینه و سفالینه های‌ ایران در تهران، خیابان جمهوری، خیابان سی تیر، پلاک ۵۵ واقع شده است. موزه آبگینه و سفالینه های‌ ایران، موزه تخصصی شیشه و سفال است. این ساختمان که در باغی به وسعت بالغ بر ۷ هزار مترمربع قرار دارد و در دو طبقه و ۵ تالار ساخته شده است‌. تالار یک و دو در طبقه اول و تالارهای دیگر در طبقه فوقانی قرار دارد.

معماری موزه آبگینه و سفالینه های‌ ایران :

ساختمان موزه آبگینه به خودی خود می‌تواند برای علاقه‌مندان دیدنی باشد. این مجموعه تا ۱۳۳۰ خانه و محل کار قوام‌السلطنه بود و بعد از آن مدت هفت سال در اختیار سفارت مصر قرار گرفت. بعد از آن، به ترتیب سفارت افغانستان، بانک بازرگانی و در سال ۱۳۵۵ با همکاری مهندسان ایرانی و اتریشی تغییرات آن شروع شد. طرح ‌های در و پنجره‌های نفیس که بسیار خوب نگهداری شده‌اند، یادآور معماری عصر سلجوقی است.
این خانه اگرچه با تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی ساخته و پله های آن به سبک روسی طراحی شده اند اما در جای جای آن، هنر استادکاران ایرانی به چشم می خورد، در منبت کاری های درها و پله ها، در گچ بری های سقف ها و ستون ها و آیینه کاری هایی که به این خانه حال و هوای کاملا ایرانی داده اند. پس از انقلاب در سال ۱۳۶۸ به آینه کاری های طبقه دوم بخش هایی اضافه شده که در آن ها مضامین مذهبی و انقلابی به چشم می خورد.

از بارزترین ویژگی های طراحی داخلی موزه آبگینه باید به طراحی منحصر به فرد ویترین ها و ایده های ابتکاری که هولاین، طراح اتریشی آن، در این زمینه به کار گرفته اشاره کرد. ویترین هایی که گاه با الهام از ستون های تخت جمشید، گاه با الهام از کاخ تچر داریوش هخامنشی و گاه با الهام از کعبه زرتشت در نقش رستم طراحی شده اند و در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد هستند. تزیینات بنا شامل منبت کاری چهارچوب درها و پله‌ها است و آجر کاری نما که در ۵۰ نوع است‌.

تاریخچه موزه آبگینه و سفالینه های‌ ایران :

قوام السلطنه، اواخر دوران قاجار و زمانی که نخست وزیر احمد شاه بود، دستور داد در یکی از بهترین نقاط تهران برای او خانه ای بسازند احمد قوام، ملقب به قوام السلطنه از پرنفوذ ترین سیاستمداران ایرانی در دوران سلطنت قاجار و پهلوی بود که سه بار در دوران قاجار و دو بار در دوران پهلوی به نخست وزیری رسید، ۱۴ بار به عنوان وزیر امور داخلی انتخاب شد، ۴ بار پست وزارت امور خارجه به او تفویض شد و علاوه بر این ۴ بار وزیر امور مالیه ، ۲ بار وزیر جنگ و یک بار وزیر عدلیه بود.

قدیمی‌ترین شیشه‌های این موزه، لوله‌های شیشه‌ای به نام سیلندر شیشه است که از معبد چغازنبیل کشف شده و مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد است. شیشه‌ها و سفال‌های طبقه اول نیز مربوط به دوره‌های پیش از تاریخ است که قدیمی‌ترین سفال دست‌ساز از دوران اشکانی بدست آمده است. تالار صدف به علت شباهت شکل آن به صدف نیمه باز به این نام خوانده می‌شود و شامل انواع سفال‌های قرن سوم و چهارم شهر نیشابور است.

تالار چهارم زرین نام دارد که به خاطر ظروف زرین‌فام که از دوران سلجوقی به جا مانده چنین نامی گرفته است و شامل ظروفی است که دور تا دور با خط نسخ و نستعلیق تزیین شده ‌است. هم‌چنین چهره‌های مغولی روی این ظروف خود نمایی می‌ کنند که با توجه به شهر محل پیدایش، نقوش آن‌ها فرق می‌کند.

تالار پنج که لاجورد نام دارد به خاطر لعاب‌های یک رنگ فیروزه به این نام خوانده می‌شود، و از قرن هفتم و هشتم به جا مانده است.

با نزدیک شدن به دوران صفویه، اشیا مصرفی‌تر می‌شود. تزیینات این بخش شامل گلاب پاش و صراحی است. هم‌چنین میزی که از دوران قاجار به جا مانده با لعاب هفت رنگ و مزین به نقش چهره‌های شخصیت‌های شاهنامه است که نام هر شخص بالای چهره نوشته شده است.

بخش های موزه آبگینه و سفالینه های‌ ایران :

موزه شامل بخش‌های اداری (زیر زمین)، دبیرخانه و ریاست (طبقه بالا) است. کتاب‌خانه نیز، واقع در ضلع شمال غربی، شامل ۴۰۰۰ جلد کتاب فارسی و انگلیسی در زمینه‌های باستان شناسی، تاریخ و هنر است. در ضلع شمالی محوطه، بناهایی برای تکمیل مجموعه در دست احداث است که در طبقه اول کلاس‌های آموزشی و در طبقه دوم نمایشگاه موقت قرار دارد.

منبع:مکانبین