جشن هالووین

فارغ از مرز میان پاییز و زمستان، کم و زیاد و مرگ و زندگی، هالووین فرصتی برای شادی کردن و پرداختن به خرافات است. شنیده ها حاکی از آن هستند که ریشه این مراسم به آیین باستانی «سامهِین» (Samhain) سلتیک باز می گردد. مردم در این رویداد، با آتش بازی و پوشیدن لباس های عجیب، ارواح سرگردان را از خود دور می کردند. در قرن هشتم میلادی، «پاپ گرِگوری سوم» اول نوامبر را زمانی برای گرامی داشتن تمام مقدسات و کشته شدگان در راه خدا نامید.

این روز مقدس، برخی سنت های مراسم «سامهِین» را نیز در بر داشت. این رویداد بعدها با نام «تمام یادگاران» (All Hallows) و بعد از آن نیز به اسم «هالووین» شناخته شدند. در طول زمان، هالووین به جشنی سکولار و مبتنی بر جامعه تبدیل گشت و فعالیت های مورد علاقه کودکان در آن انجام گرفت. مردم برخی کشور های دنیا، کوتاه تر شدن روزها و افزایش سرما در شب در زمستان را با برگزاری مراسم جشن، پوشیدن لباس های جالب و صرف شیرینی جشن می گیرند.

تاریخچه باستانی هالووین

همانطور که گفتیم، ریشه این مراسم به جشن شامهِین باز می گردد. قوم «سِلت» (Celts) که دو هزار سال پیش در منطقه ایرلند، بریتانیا و فرانسه کنونی زندگی می کرده اند، سال جدید را در روز اول نوامبر جشن می گرفتند. این روز شاخصی برای پایان تابستان و آغاز فصل تاریکی و سرما به شمار می رفت. به علاوه، در این فصل، مرگ و میر انسان ها نیز بیشتر می شد.

آن ها اعتقاد داشتند که شب قبل از سال نو، مرزهای میان جهان مادی و مرگ (دنیای پس از مرگ) کمرنگ می شود. به همین دلیل، سِلت ها شب ۳۱ اکتبر، مراسم مذکور را برگزار می کردند. اعتقاد بر این بود که در چنین زمانی ارواح مردگان به زمین باز می گردند. به علاوه، آسیب دیدن محصولات زراعی نیز باعث می شد که سِلت ها گمان کنند کشیش ها به خاطر حضور ارواح در این ایام، می توانند پیش بینی بهتری نسبت به آینده داشته باشند.

این پیش گویی ها برای مردمی که وابسته به دنیای مادی بودند، دلگرمی مهمی برای گذراندن فصل تاریک زمستان به شمار می رفت. برای برپایی این مراسم، کشیش ها آتش هایی با حالت روحانی آماده می کردند و مردم، محصولات کشاورزی همراه با حیوانات را برای خدایان سلتیک قربانی می نمودند. در طول این رویداد، مردم لباس هایی که با استفاده از پوست و سر حیوانات درست شده بود را به تن می کردند و تلاش داشتند طالع دیگران را برایشان بازگو کنند.

وقتی که مراسم به پایان می رسید، آن ها دوباره آتش ها را شعله ور نموده تا به این ترتیب، از مردم در برابر زمستان محافظت شود. در چهلمین سال بعد از آغاز عصر جدید، امپراتوری روم توانست بخش زیادی از قلمروی سِلت ها را تصرف کند. آن ها در طول حکمرانی ۴۰۰ ساله خود در این سرزمین ها، دو مراسم رومی را با رویداد سامهِین سِلت ها ادغام کردند. یکی از جشنواره رومی ها، «فِرالیا» نام داشت. رومی ها در روزهای آخر اکتبر عبور از مرگ را گرامی می داشتند.

جشن دوم نیز برای گرامیداشت «پومونا» الهه میوه ها و درخت های روم برگزار می شد. نماد این الهه نیز یک سیب بود. ادغام آن با مراسم سِلت ها، احتمالا علت وجود جشن سیب در مراسم امروزی هالووین است.

۶۰۹ سال بعد از میلاد مسیح و روز ۱۳ می، پاپ بونیفیس چهارم به خاطر گرامیداشت کشته شدگان راه مسیحیت، مراسمی اختصاصی در نظر گرفت و آن را در کلیسای غربی برگزار کرد. بعدها پاپ گرِگوری سوم، این مراسم را گسترش داد و علاوه بر شهدا، تمام افراد مقدس را به آن وارد نمود. تاریخ آن نیز از ۱۳ می به اول نوامبر منتقل شد. در قرن نهم میلادی، نفوذ مسیحیت در سرزمین سِلت ها گسترش یافت و این مراسم، به تدریج جای رویدادهای قدیمی سلتیک ها را گرفت.

این کلیسا روز دوم نوامبر را برای بزرگداشت مرگ قرار داد. شواهد نشان می دهد که کلیسا قصد داشته جشن سلتیک ها را با آیینی مشابه جایگزین کند. روز بزرگداشت مرگ همانند مراسم سامهِین، با آتش ها و لباس های عجیب به شکل قدیس ها، فرشتگان و شیاطین برگزار می شد. این روز با نام «All-hallows» یا «All-hallowmas» نیز شناخته می شد (انگلیسی میانه به معنای روز تمام مقدسات.) شب قبل از آن یعنی همان شب سامهِین، «All-hallows Eve» و در نهایت «هالووین» امروزی نام گرفت.

ورود جشن هالووین به آمریکا

برگزاری مراسم هالووین در منطقه «New England» به خاطر باورهای خشک سیستم پروتستان حاکم در آن زمان؛ با محدودیت های بسیاری مواجه بود. این جشن در مری لند و مستعمرات جنوبی بسیار شناخته شده تر بود. به خاطر باورهای فرقه های اروپایی و بومی های آمریکا درباره پوشیدن لباس و دیگر موارد، نسخه ای خاص و آمریکایی ار هالووین کم کم شکل گرفت.

در نخستین مراسم که رقص و آواز نیز در آن وجود داشت، مردم برداشت محصولاتشان را جشن گرفته و داستان هایی درباره مرگ را برای یکدیگر تعریف می کردند. پیش گویی درباره آینده نیز از دیگر برنامه ها به شمار می رفت.

نویسنده : امین پارسی

منبع سایت جهانگرد