سفر به ورسک و دریاچه شورمست

سفر به ورسک و دریاچه شورمست

می گویند روز افتتاح پل یعنی اوایل اردیبهشت ۱۳۱۵ رضاشاه از مهندس اتریشی سازنده ی پل یعنی “لادیسلاوس فون رابسویچ” می خواهد موقع عبور اولین قطار زیر پل بایستد تا در صورت تخریب، اولین مصدوم حادثه خود او باشد.

“پل ورسک” که نماد مهندسی بی نقص آلمانی هاست با ساده ترین وسایل در ارتفاع ۱۱۰متر بعنوان مرتفع ترین پل خط آهن شمال ـ جنوب احداث و عامل اتصال دو کوه عباس‌آباد مازندران می شود. به علاوه اینکه به خاطر نقش مهمی که در جنگ جهانی دوم برای کمک رسانی به اتحاد جماهیر شوروی سابق داشت معروف می شود به “پل پیروزی” می گویند این اسم را چرچیل انتخاب کرده. اسم این پل در بخش پل‌های مرتفع کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است.
گویا هر روز با قطاری که از روی این پل رد می شده، تسلیحات نظامی از بندر شاهپور (امام خمینی فعلی) به بندر شاه (ترکمن فعلی) حمل می شده.
۵ اردیبهشت همان سال روزنامه اطلاعات به نقل از مهندس سازنده ی پل که به دستور دولت آلمان به همراه همسر و فرزندانش به ایران آمده و موظف به ساخت یکی از سخت ترین پل های دنیا در فیروزکوه شده بود می نویسد: “روزی که این مدل را برای احداث پل ورسک تهیه کردم مهندسان دیگر حیرت زده به آن نگاه می کردند و ساخت و اجرای نقشه پل را در صورت موفقیت از فتوحات علم مهندسی به حساب می آوردند. امروز که پل احداث شده، همه، من و دوستانم را تحسین می‌‌کنند و آن را در شمار زیباترین پل‌ها و شاهکار مهندسی می‌‌دانند.”
“والتر اینگر” از دیگر مهندسان اتریشی سازنده ی پل بوده که در حین انجام پروژه فوت می کند و او را در قبرستان ورسک به خاک سپرده اند.
نام این پل از روستای ورسک گرفته شده که به دلیل وجود درختچه‌های فراوان “ورس” در قسمت پشت پل معروف هستند. روایتی هم هست که می گویند ورسک از نام یکی دیگر از مهندسان اهل چک که در ساخت پل دست داشته یعنی “شژووسک” گرفته شده که چون تلفظ این اسم چکی در زبان فارسی سخت بوده در نهایت ورسک شده.

چند کیلومتر بعد از روستا و پل ورسک نرسیده به پل سفید به سمت گدوک جایی را می بینم که اصطلاحا به آن “سه خط طلا” می گویند؛ خطوطی ریلی که گویا برای کم شدن شیب طراحی شده و می شود به لحاظ ارزشمند بودن و کارآیی مهمی که داشته، علت نامگذاری اش را فهمید.
جایی خوانده بودم سه خط طلا از سخت ترین خطوط ریلی است برای لکوموتیوران ها. شنیده ام کسانی که قصد دارند قطارهای مسافری برانند یا از پایه سه لکوموتیورانی به پایه دو یا یک ارتقا پیدا کنند، باید یک بار در این مسیر حرکت کنند.

زیر این پل رودخانه ای هست که در نهایت به آبشار ورسک ختم می شود و با حدود ۴۰دقیقه پیاده روی می شود از آن دیدن کرد. زیبایی های مسیر جان می دهد برای عکاسی…

“پیمان صدفی” در پژوهشی با نام “افسانه مهندس ورسک” آورده کار مورد علاقه ی مهندس”لادیسلاوس فون” نقاشی بوده که در اوقات فراغت و زمستان ها به خصوص وقتی عملیات احداث تعطیل بوده؛ به آن می پرداخته. تصویر زیر از نقاشی های مهندس هنرمند است که احداث مرحله های پایانی پل را به قلم کشیده.

بعد از دیدن ورسک و زیبایی هایش دوباره به جاده می زنم. حدود ۶۵ کیلومتری تهران، بعد از فیروزکوه در ادامه ی راه تابلوی شهر “پل سفید” کم کم خودش را به چشم می آورد. از داخل شهر مسیری آسفالت هست به سمت روستای شورمست. با ورود به این مسیر و عبور از پل کوچک ابتدای آن و طی مسیر تقریبی پنج کیلومتر، به دوراهی می رسم که سمت راستش به روستای شورمست می رود بنابراین می پیچم به راه خاکی باریک سمت چپ، راهی که خیلی نشان نمی دهد انتهایش ختم به دریاچه شورمست می شود. کمی حوصله باید حوصله کرد تا جاده ی پرپیچ خم تمام شود تا برسی به جایی که به قصد آن دل به جاده سپرده ای. مانده ام چشم در چشم با تنها دریاچه طبیعی سوادکوه که وسعت اش حدود ۱۵ هزار متر است و عمیق ترین قسمت آن ۵ متر.

مرداب گونه ای بکر و آرام که اطرافش پر است از جنگل و درخت های سرسبز توسکا. درختان با شکوه و تنومندی که وقتی اطراف دریاچه قدم می زنی بعضی هایشان را می بینی که انگار در آب ریشه دارند.

خوشبختانه اطراف دریاچه جای کافی هست هم برای پارک ماشین هم برای اقامت و استفاده از سرویس بهداشتی. داخل دریاچه هم گرچه برای شنا کردن ممنوع است اما می شود قایق سواری کرد یا گوشه ای نشست و صدای نفس های هستی را شنید. تجربه دل دادن به صدای آرام طبیعت را هرچند دوباره و دوباره؛ دوست دارم و البته نفس تازه کردن در هوایی پاک بهاری را. تجربه ای کم خرج و راحت تنها با دو تا سه ساعت رانندگی بیرون از تهران شلوغ… باید رونده و زنده بود به قول “سایه” به سان رود، که در نشیب دره سر به سنگ می زند که امید هیچ معجزی ز مرده نیست…

اگر شما برای رفتن به شورمست بیشتر از یک روز زمان داشتید دیدن اطرافش را فراموش نکنید. از پل و آبشار ورسک گرفته تا امامزاده عبدالحق زیرآب، برج تاریخی لاجیم، قلعه کنگ لو، امامزاده سامولا ارفع‌ده، کوه های صخره‌ای خروا و…
یادتان نرود امید هیچ معجزی ز مرده نیست؛ زنده باشید…