سفر به سرزمین عجایب: قشم و هرمز
زمان سفر: ۱۷ الی ۲۲ فروردین ۹۶
این بار هم توفیق این رو داشتم با جمعی از دوستان به یک سفر خوب بروم و تجربیات و یافته های اون با شما درمیان بگذارم. سال گذشته برای اولین بار سفرنامه ای نوشتم و اون رو برای سایت لست سکند ارسال کردم . با این که امید چندانی برای برنده شدنش نداشتم –چون اولین تجربه سفرنامه نویسیم بود- اما دیدن اسمم بین برندگان شگفت زده ام کرد. جا داره که اینجا از عزیزانی که رای رو بر انتخاب سفرنامه “سفری به شیراز از نوع اردیبهشتی” دادن تشکر و قدردانی کنم.
بر این اعتقاد هستم که به اشتراک گذاشتن اطلاعاتی که مسافران در طول سفر کسب می کنند می تواند به افرادی که به خصوص برای بار اول به شهر یا کشوردیگری سفری میکنند کمک زیادی کند. اطلاع از کیفیت هتل و اقامتگاه ها، اطلاع از نرخ خدمات ، قیمت اجناس ، نرخ زندگی در هر شهر و ….باعث میشوند که برنامه ریزی بهتری برای سفر صورت بگیرد. و خوشحالم که این سایت می تواند فرصتی رو برای انتقال تجربیات و اطلاعات مسافرها و سفر کننده ها در اختیار قرار بدهد. جدای از نظرات و بعضاً انتقاداتی که در مواردی مطرح میشود، به هر صورت هر سفرنامه حرفی برای گفتن دارد حتی اگر تنها چند جمله یا نکته اون برای مسافری مفید واقع بشود. و امید آن دارم این مطلب برای افرادی که قصد سفر و گشت و گذار به قشم رو دارن کمک کننده باشد.
قصد سفر: با نزدیکی به عید برنامه ریزی ها برای سفر در سال جدید شروع شد . پس از بررسی و تحقیق در واپسین روزهای اسفند – این ماه شلوغ و پر از دغدغه- تصمیم گرفتیم که بعد از نوروز راهی جزیره قشم بشویم. به شخصه ترجیح میدم که ایام عید رو در تهران بگذرونم چون میشه چهره زیبا و دوست داشتنی پایتخت رو به دور از ترافیک و آلودگی صوتی و آلودگی هوا دید و جور دیگری از این شهر لذت برد. بعد از چک کردن روزهای تعطیل بعد از نوروز، ریسک مرخصی گرفتن درست بعد از تعطیلات رو به جان خریدیم، و روزها و ساعت های پروازها رو بررسی، تاریخ سفر رو مشخص و نوروز رو به شوق یک سفر هیجان انگیز سپری کردیم.
روز اول:
روز ۵ شنبه ۱۷ فروردین ساعت ۱۷/۴۵ با پرواز معراج و بدون تاخیر به سوی سرزمین عجایب حرکت کردیم. هزینه بلیط رفت با پرواز معراج و برگشت با پرواز قشم ایر جمعاً مبلغ ۳۵۴ هزار تومان محاسبه شد . پس از پروازی ۲ ساعته به فرودگاه کوچک و با نمک قشم رسیدیم. خوشبختانه بعد از پیاده شدن از هواپیما مجبور نبودیم سوار اتوبوس بشیم و بعد از طی ۱۰-۲۰ قدم وارد ساختمان فرودگاه و قسمت تحویل بار شدیم. به دلیل همین مسافت کوتاه خیلی زود بارها رو تحویل گرفتیم و انتظارمون برای دیدن جزیره کوتاه شد.
عکس شماره ۱- نمای جزیره از بالا
پس از خروج از فرودگاه، تاکسی ها در انتظار سوار کردن مسافران بودند. مبلغ انتقال مسافران تا شهر قشم برای هر خودرو ۳۵۰۰۰ تومن می باشد. از آنجاییکه ما ۶ نفر بودیم دو تا ماشین گرفتیم . مقصد ما هتل المپیک واقع در ضلع غربی میدان حافظ شهر قشم بود. در مسیر فرودگاه تا هتل در روستایی به نام رمکان یک عروسی دیدیم و راننده گفت که هر موقع جایی عروسی دیدین تعارف نکنین ، میتونین برید و در عروسی شرکت کنید و مردم محلی به گرمی ازتون استقبال خواهند کرد. اما دیگر موفق به دیدن عروسی نشدیم.
حدود ساعت ۹ شب رسیدیم هتل ، بعد از پیاد شدن از ماشین ها فهمیدم که دوستانمون در ماشین دیگر هم مثل ما کلی راننده رو سوال پیچ کرده بودن و راجع به جزیره ازش اطلاعات گرفته بودند. چونکه خودمون راجع به اماکن گردشگری و جاذبه های توریستی تحقیق کرده بودیم بیشتر راجع به رستوران های خوب، مراکز خرید بهتر و قیمت مناسبتر و هزینه تاکسی ها سوال کردیم.
عکس شماره ۲ – در ورودی هتل و مکان هتل روی نقشه
اتاق های هتل یک ستاره المپیک در محوطه های حیاط مانند در راهرو هایی کنار هم قرار گرفته اند.واحد ۶ نفره ما در واقع واحدی ویلایی بود که به صورت ۲ طبقه ساخته شده است که طبقه اول اتاق نشیمن و طبقه بالا دارای ۳ اتاق خواب ۲ تخته و سرویس بهداشتی می باشد.در فضای بیرون ویلاها رستوران و کافی شاپ و آلاچیق هایی که در راهرو های بین اتاق ها قرار دارند فضای دلنشینی رو برای وقت گذرانی مسافران فراهم آورده است.
خدمات این هتل شامل صبحانه و وای فای رایگان می باشد. علیرغم تعداد پایین ستاره های هتل، تمیزی و نظافت اتاق های معمولی آن در حد قابل قبول است و پرسنل آن برخوردی بسیار گرم و مهربان دارند. این هتل دارای دو واحد وی آی پی هم هست که به دلیل بازسازی انجام گرفته ، نو و از نظر کیفیت در حد بسیار مطلوبی هستند. قیمت سوئیت های وی آی پی ۵ تخته در زمان سفر ما شبی ۶۰۰ هزار تومان بود که به راحتی تا ۸ یا ۱۰ نفر مسافر را در خود جای می دهند. قیمت اتاق های معمولی هم برای هر شب اقامت حدود ۲۳۰ هزار تومن در زمان سفر محاسبه شد. که عکسی از اون اتاق ها گرفته نشده است.
عکس شماره ۳- عکس سوئیت های بازسازی شده در هتل المپیک
بعد از تحویل اتاق ها و صحبت با مدیر هتل و کسب اطلاعات مورد نیازمون پیاده به سمت پارک زیتون حرکت کردیم. فاصله هتل تا این پارک ساحلی حدود ۱۰ دقیقه است. در ساحل زیتون چندین سفره خانه و رستوران و همچنین فضاهایی جهت کمپ و چادر زنی مسافران (در ازای مبلغ ۱۰ هزار تومان) فراهم شده است. در کنار ساحل خانواده ها برای شب نشینی و وقت گذارنی دور هم جمع شده بودندو به ویژه خانم های محلی با لباس بومی و برقه دیده می شوند و یکی از این خانمها در ازای ۵ هزار تومن برای یکی از دوستان فال چهره گرفت.
برقع یا برقه حجاب نقاب مانندی است که اهالی جنوب کشور به صورت می زنند و شکل آن در شهر ها و روستاهای مختلف متفاوت است.
در یکی از سفره خانه های ساحلی زمانی را برای صرف چای و تماشای دریای جنوب در شب گذروندیم. مبلغ سرویس چای برای ۶ نفر ۱۵۰۰۰ تومان بود.
در ضمن سایت غواصی در این پارک قرار دارد. هزینه غواصی برای هر نفر حدود ۱۰۰۰۰۰ تومان می باشد.در فصول مختلف کمی تغییر می کند.
از اونجایی تعریف رستوران خاله رو شنیده بودیم تصمیم گرفتیم برای شام سری به این محل بزنیم. هزینه تاکسی در مسافت های داخل شهر به صورت دربست ۵۰۰۰ تومان می باشد.
رستوران خاله در فضایی با مزه قرار دارد خود رستوران که در واقع آشپزخانه و محل پخت و پز است ساختمانی در گوشه حیاطی است که میز و صندلی ها جهت استفاده مشتریان چیده شده است. پنجره ای راه ارتباطی مشتریان با آشپزخانه جهت سفارش و تحویل غذا است. غذای بسیار خوشمزه که توصیه اکید می شود در سفر به قشم امتحان کنید.
عکس شماره ۴- سمبوسه ، پودنی و عنکاس در رستوران خاله
سمبوسه دونه ای ۵۰۰، عنکاس و پودنی هر پرس ۲۰۰۰۰ و ساندویچ فلافل ۳۵۰۰ تومان
عنکاس از ماهی مرکب و پودنی از کوسه تهیه می شوند.
روز دوم:
بعد از صرف صبحانه در رستوران هتل قصد حرکت به سمت چاهکوه و غار نمکدان کردیم. این دو جاذبه در مقایسه با سایر اماکن دیدنی جزیره در فاصله بسیار دورتری نسبت به شهر قشم قرار دارند. به خصوص مسیر غار که در حوالی آن خاکی و رانندگی در آن مشکل است. به توصیه افراد محلی ماشین های شاسی بلند برای رفتن به غار مناسب تر هستند.
عکس شماره ۵ – صبحانه هتل المپیک
عکس شماره ۶ – جانمایی جاذبه های گردشگری بر روی نقشه جزیره
بعد از پرس و جو متوجه شدیم به علت بارندگی های چند روز قبل و احتمال ریزش غار در اثر قدم گذاشتن فعلا بازدید از غار میسر نیست. و چون ما چند نفر خانم بودیم به حرف محلی ها اعتماد کرده و علیرغم میل باطنی به بازدید از چاهکوه اکتفا کردیم و با دیدن عکسهای داخل غار حسرت خوردیم. البته روز آخر یعنی سه شنبه متوجه شدیم که دوشنبه ۲ نفر مسافر آلمانی برای بازدید غار مراجعه کرده بودند اما افسوس که ما دیگر زمان نداشتیم.
هزینه انتقال مسافر به صورت دربست ، با ماشین هایلوکس ساعتی ۶۰ هزار و نرخ ماشین های سواری ساعتی ۴۰ هزار تومن می باشد. البته با طولانی شدن ساعات سفر تخفیف هم میشه گرفت.
فاصله زمانی از شهر قشم تا چاهکوه با ماشین ۶۰-۷۰ دقیقه است.در مسیر به سمت چاهکوه از بام قشم ، دره مجسمه ها و محل پرواز با پالاگلایدرها عبور می کنید. هزینه پاراگلایدر نیز ساعتی ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان بسته به فصل و تعداد مسافران می باشد.
چاهکوه در نزدیکی روستای چاهو قرار دارد و حاصل فرسایش بادی بر سنگهای رسوبی است .در اثر بارش باران آب در چاه هایی که حفر شده اند ذخیره می گردد و به همین علت چاه کوه نام دارد. از محلی که از ماشین پیاده شوید تا شروع تنگه ۱۵-۲۰ دقیقه پیاده روی دارید.
عکس شماره ۷ : مسیر قبل از ورود به تنگه
عکس شماره ۸ – شروع تنگه
آقای رحیمی نگهبان مهربان و خوشرو تنگه است که به گرمی به مسافران خوشامد می گوید و از اولین چاه تنگه آب می کشد تا بدین وسیله از مسافران پذیرایی کند. وقتی وارد تنگه می شوید در واقع سه مسیر پیش رو دارید یک مسیر روبه رو، و دو مسیر در سمت راست و چپ . ما ابتدا وارد مسیر سمت چپ شدیم . بعد از طی مسافتی نه چندان طولانی دیواره ها بسیار به هم نزدیک میشوند به طوریکه از یه جا به بعد امکان پیشروی بدون تجهیزات عملا میسر نیست .راه رفته رو باز گشته و مسیر مستقیم را امتحان میکنیم. اما به علت سر بودن سطح سنگها اگر کفش مناسب نداشته باشید نمیتونید به مسیر ادامه بدید. پس از دور به تماشای تنگه نشستیم . اینجا میتونید کلی عکس خوب بگیرید. سپس مسیر سوم را امتحان میکنیم که با مسیر سمت چپ تفاوت دارد و پیشروی در آن سخت تر است.
عکس شماره ۹- تنگه چاهکوه
عکس شماره ۱۰ – مسیر سمت چپ تنگه چاهکوه، قسمتی که دیواره ها با هم فاصله کمی دارند
عکس شماره ۱۱ – تنگه چاهکوه، سنگی که در اثر فرسایش شبیه صورت انسان شده است
عکس شماره ۱۲ -تنگه چاهکوه، یکی از چاه های چاهکوه
مقصد بعدی منطقه درگهان بود . حدود ساعت ۲ بعد ازظهر جلوی بازار دریا پیاده شدیم. به توصیه دوستان بازارهای دریا و دو دلفین رو برای خرید و تهیه سوغات انتخاب کردیم. همچنین برای صرف ناهار میتونید به رستوران دریا واقع در طبقه فوقانی بازار دریا برید که غذای آن خوشمزه و از کیفیت خوبی برخوردار است.
بشقاب میکس دریایی شامل قلیه میگو، ماهی شیر، عنکاس، پودنی، میگو (دو نفر هم میتونن بخورند) ۵۴۰۰۰ تومان، سایر غذاها مثل قلیه میگو و چلو گوشت ۲۰-۲۲ هزار تومان.
عکس شماره ۱۳ – بازار دریا، رستوران دریا، چلو گوشت عربی و بشقاب میکس
بعد از ظهر رو به گشت زنی در پاساژ دریا گذروندیم. در مقایسه با تهران قیمت ها خیلی پایین تر است. و میشه خرید کرد. چون بعضی جاها خوندم که بازارهای قشم اصلا ارزش خرید ندارن ولی به نظر من اینطور نیست. البته ما یه جورایی در زمان تغییر فصلی اجناس اونجا بودیم و قیمت ها پایین تر بود. به هر حال خرید هم جزو جاذبه های سفر محسوب می شود.اما اگر قصد خرید ندارید وقتتون رو در این بازار نگذرونید.
نزدیک رستوران دریا یک چایخانه است که علاوه بر چای آبمیوه های خوشمزه عربی رو با قیمت های مناسب سرو میکند. مکان مناسبی بود تا خستگی جمع شده از صبح رو اینجا از تن به در کنیم. مبلغ پرداختی برای ۶ نفر ۳۵۰۰۰ تومان.
بعد اینکه سری هم به بازار دو دلفین زدیم حدود ۸ شب با مبلغ ۲۵۰۰۰ تومان سوار هایلوکس شدیم و به هتل برگشتیم.
بازارهای دیگری هم در درگهان وجود دارند اما طبق پرس و جویی که ما انجام داده بودیم این دو بازار رو برای خرید انتخاب کردیم.
روز سوم: گشت نیم روزه در سرزمین خاک های رنگی : جزیره هرمز
برای رفتن به هرمز باید سوار قایق های تند رو در اسکله شهید زاکری بشوید که راس ساعت ۷ صبح حرکت میکنند. این اسکله از هتل المپیک با ماشین ۵ دقیقه فاصله دارد.
عکس شماره ۱۴ -اسکله شهید زاکری
در قشم به علت گرمی هوا زندگی شبانه پر رنگ تر است. به همین علت صبح های زود مردم زیادی رو در شهر و در تردد نمیبیند.
۳۰-۴۰ دقیقه فاصله زمانی بین قشم و هرمز و بهاء بلیط نفری ۹۰۰۰ تومن است. البته با قایق موتوری هم میشه تردد کرد که هزینه ای حدود ۲۵۰۰۰۰ تومان دارد. بنابراین اگر قصد شب مانی در هرمز رو ندارید باید با قایق ساعت ۱۵ به قشم بر گردید و اگر جا بمونید باید هزینه بالای قایق موتوری رو بپردازید، البته پیدا کردن قایقی که شما به قشم بیاورد هم چندان آسون و سریع نیست.
ما هم چون محل اقامتون شهر قشم بود باید به اونجا بر میگشتیم ونتونستیم شب رو در هرمز بگذورنیم. پس ۸ ساعت کل زمان در اختیار برای دیدن هرمز بود.
بعد از خروج از اسکله موتورهای سه چرخ منتظر سوار کردن مسافران بودند. فضای کابین مانندی که پشت این موتورها تعبیه شده برای ۵-۶ نفر فضا دارد. سوار یکی از اونها شدیم و ازش خواستیم مار ور برای صبحانه به جایی ببرد. و ایشون هم مارو به سفره خانه خاله فاطمه و خالو شهریار از رستوران های خوب هرمز که در فاصله چند دقیقه ای از اسکله قرار دارد برد . نفری ۱۰۰۰ تومن کرایه موتور رو پرداخت کردیم. و شماره تماسش رو گرفتیم تا بعد از صبحانه بیاد دنبالمون تا دور جزیره رو باهاش گشت بزنیم. این افراد خودشون جاذبه های گردشگری رو به شما معرفی و هر جا که بخواین توقف میکنن تا بازدید تون رو انجام بدین. هزینه رو هم ساعتی ۱۵۰۰۰ نومان محاسبه میکنند.
عکس شماره ۱۵ – موتور گشت جزیره هرمز
رستوران خاله فاطمه در واقع ساختمانی است که به شکل یه خونه آماده پذیرایی از مهمانانش هست و خود خانواده ایشون در بنایی پشت این ساختمان زندگی می کنند. در بیرون ساختمان رستوران هم دو سکو درست کردند و چون هنوز هوا گرم نشده بود ما هم بیرون روی یکی از سکوها نشستیم تا بتونیم منظره دریا رو ببینیم. منوی صبونه شامل نیمرو، املت، پنیر و کره ومربا و نان تموشی (نان محلی) بود . نان ها را همونجا می پختند. و خیلی هم خوشمزه است.
عکس شماره ۱۶ – نمای رستوران خاله فاطمه
عکس شماره ۱۷ – صبحانه رستوران خاله به همراه نان تموشی
جمع هزینه صبحانه ۵۰۰۰۰ تومان
بعد از صبحانه پیاده به سمت قلعه پرتغالی های هرمز مقر اصلی استعمارگران پرتغالی درجنوب ایران که برای مدت ۱۱۰ سال بر تجارت دریایی ایران سیطره داشتند حرکت کردیم.
عکس شماره ۱۸ – نقشه گردشگری جزیره هرمز
در زمان شاه عباس ،به رهبری امام قلی خان و به کمک نیروهای انگلیسی، پرتغالی ها را از ایران بیرون کردند و بقایای قلعه های پرتغالی هنوز در برخی بنادر و جزایر ایرانی برجا مانده است .این قلعه نسبت به قلعه پرتغالی های شهر قشم بزرگتر است و به همین دلیل از قلعه قشم دیدن نکردیم. اما به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری قشم معرفی می شود.
عکس شماره ۱۹ – قلعه پرتغالی ها
بلیط ورودی قلعه نفری ۲۰۰۰ تومان
آقایی راهنمایی و توضیحات درباره قلعه رو ارائه دادند. در پایان بازدید از قلعه هم متوجه شدیم که ایشان امکاناتی جهت اقامت و پذیرایی را در اختیار مسافران قرار می دهند.
فرشی از خاک جزیره هرمز که در محوطه اصلی قلعه پهن شده است به چشم می خورد. همچنین هر ساله فرشی ویژه به مناسبت عید نوروز از خاک های رنگین هرمز در یکی از سواحل جزیره به دست هنرمندان پهن میشود .
عکس شماره ۲۰ – قلعه پرتغالی ها و فرش خاک جزیره
قلعه پرتغالی ها که در ضلع شمالی جزیره و با ساختمانی به شکل چند ضلعی نامنظم همچون سایر قلعه های ساخت پرتغالی ها بنا شده بوده و وظیفه حفاظت و دفاع از این جزیره استراتژیک را به عهده داشته است. در ساختمان اصلی قلعه یک توپ جنگی در شمالی ترین نقطه جزیره کار گذاشته است. از بالاترین نقطه قلعه ، جزیره و همچنین دریا رو می تونین ببینید. در محوطه قلعه نیز دیواره های برج و بارو ها و توپ زنگ زده به چشم می خورد.
عکس شماره ۲۱ – برج و بارو ها و توپ های زنگ زده قلعه پرتغالی ها
عکس شماره ۲۲ – توپ جنگی در شمالی ترین قسمت جزیره
وارد زیر زمینی شدیم که در واقع کلیسای قلعه بوده است. بنای این کلیسا بر ۸ ستون استوار است که از پایین به شکل درخت نخل طراحی شده است. و اگر از بالا به آن نگاه کنید به شکل ستاره دریایی به نظر می رسد. این طراحی نشانگر آن است که گرچه توسط پرتغالی ها ساخته شده است اما عناصر طبیعی و بومی در طراحی آن به کار گرفته شده اند به طوریکه دیواره های و سقف نیز با مرجان تزئین شده اند.
عکس شماره ۲۳ -کلیسای قلعه پرتغالی ها
پس از آن به دیدن آب انبار قلعه رفتیم که منو یاد آب انبارهای یزد انداخت. این آب انبار برای ذحیره آب در فصل بارش کاربرد داشته است. و هم اکنون بلا استفاده است.
عکس شماره ۲۴–آب انبار قلعه پرتغالی ها
از قلعه خارج شدیم. در بیرون قلعه خانمی شیشه های پر شده از خاک جزیره رو می فروخت. بسته به سایز شیشه ها از ۵۰۰۰ تا ۴۵۰۰۰ و شمع ها جفتی ۷۰۰۰ تومن قیمت داشتند.
عکس شماره ۲۵ – سوغات جزیره هرمز
پیاده به سمت جای اول بازگشتیم. در جاده آسفالته که در واقع مانند رینگ دور جزیره زده می شود حرکت کردیم. روی آسفالت میگو، ماهی های ریز و صدف هایی رو دیدیم که احتمالا بر اثر مد و طوفان به ساحل پرت شده اند و در آفتاب خشک شده بودند.
عکس شماره ۲۶
و در راه با آقای راننده تماس گرفتیم که بیاد دنبالمون. از سر کوچه ای رد شدیم که مسیر رو به سمت موزه دکتر نادعلیان نشون میداد. بازدید از موزه رو به برگشت موکول کردیم و متاسفانه فرصتش رو به دست نیاوردیم.
با کمک نقشه گردشگری جزیره و راهنمایی خالو برای ۴ ساعت زمانی که در اختیار داشتیم برنامه ریزی کردیم
اولین مقصد در دور جزیره، دره سکوت ، دره انرژی یا الهه نمک از شگفتی های بکر و ناب این زمین رنگین کمانی است .
از جایی که پیاده شدیم حدود ۲۰۰-۳۰۰ متر پیاده روی داشتیم تا پس از عبور زمین هایی که در اثر انباشت نمک به رنگ سفید و بعضا بسته به نوع خاک به سایر رنگها در آمده بودند به منبع اصلی تجمع نمک که الهه نمک نام دارد رسیدیم.
عکس شماره ۲۷- مسیر به سوی الهه نمک
لایه های نمک همچون لایه های رسوبی و در رنگهای مختلف به شکل کوهی نمایان شدند. عظمت، شکوه و زیبایی وصف ناپذیری که بیشتر شبیه فیلم های تخیلی است که حتما باید خودتون از نزدیک ببینید.
عکس شماره ۲۸- الهه نمک
عکس شماره ۲۹- الهه نمک
عکس شماره ۳۰- الهه نمک
عکس شماره ۳۱-لایه های نمکی رنگی
سوار وسیله جادویی مون میشیم و به سمت مقصد بعدی حرکت می کنیم . جادویی از این لحاظ که با اینکه یک موتور و یک کابین ساده است و به جز باند و دستگاه پخش صوت از امکانات دیگری برخوردار نیست اما انقدر در حین حرکت و دیدن مناظر زیبا بهتون خوش می گذره که انگار سوار کالسکه ای جادویی شده اید.
کنار جاده در نزدیکی غار رنگین کمان پیاده شدیم. در ۲۰۰ متری کنار جاده ورودی غار دیده می شود. در ورودی غار از همان ابتدا به علت کوتاه بودن سقف غار باید پا مرغی چند متری رو طی کرد تا به فضای دوم یعنی فضای بین دو غار رسید. لایه های رنگی رسوبات از همین جا خودنمایی میکند. مسیر غار دوم به مراتب سخت تر است. و ما هم چون تجهیزاتی مانند هد لامپ نداشتیم و منطقه هم خلوت بود ریسک نکردیم که در غار دوم زیاد پیشروی کنیم. چون در صورت بروز حادثه به مشکل بر می خوردیم. اما پس از طی غار دوم به دره رنگین کمان خواهید رسید.
عکس شماره ۳۲- ورودی غار رنگین کمان
عکس شماره ۳۳- لایه های رسوبی در غار رنگین کمان
بعد از غار راهی دره تندیسها شدیم. این دره که در بخش جنوبی هرمز قرار گرفته است دارای ستون ها و حجم های سنگی عجیب و شگفت انگیزی است که در اثر فرسایش خاک به وجود آمده اند. پس از طی مسیر دره به صخره ای ساحلی می رسید مکانی حیرت انگیز که خط ساحلی جزیره رو از ارتفاع می بینید. محلی خلوت و آرام برای شنای ماهی ها و آبزیان از جمله کوسه ها.
می توان ساعت ها این جا نشست و به دریای عمان چشم دوخت و از سکوت و آرامش دریا لذت برد. اما افسوس آنجا که نباید ، زمان کم است.
عکس شماره ۳۴- دره تندیس ها
عکس شماره ۳۵- دره تندیس ها
سوار بر موتور سه چرخ از معدن خاک سرخ و دره سفید عبور کرده و به ساحل محیط زیست یا ساحل لاک پشت ها رسیدیم. ساحل از سنگهایی پوشیده شده که روشون خزه بسته . در جای جای این جزیره میتوان آرامش رو حس کرد. به دلیل اینکه بعد از نوروز سفر کردیم با ازدحام جمعیت چه در قشم چه در هرمز مواجه نشدیم. چون در فصولی مانند تعطیلات نوروز مسافرین در سواحل این جزیره چادر می زنند و چند روزی اقامت می کنند.
عکس شماره ۳۶- ساحل محیط زیست
عکس شماره ۳۷- ساحل محیط زیست، روزنه دریا
عکس شماره ۳۸- معدن خاک سرخ
آخرین توقف گاه ما صخره شتر است. صخره ای که در اثر فرسایش از دور شبیه به کله شتر به نظر می رسد.
عکس شماره ۳۹- صخره شتر
ساعت نزدیک ۲ بود. ۱ ساعت قبل برای سفارش ناهار به رستوران خاله فاطمه زنگ زده بودیم. بنابرین به اونجا که رسیدیم ظرف ۱۰ دقیقه غذا آماده بود.هزینه گشت دور جزیره ۵۰۰۰۰ تومان.
هواری و قلیه میگو با دستپخت عالی خاله خستگی رو کامل از تنمون به کرد. هواری نوعی غذا شبیه به استامبولی هست که به جای گوشت از میگو در آن استفاده میشود و با ادویه های محلی بسیار خوش طعم می شود.
جدای از غذای خوشمزه برخورد گرم و دوستانه خاله است. بعد از صرف غذا کمی با خاله صحبت کردیم. و منتظر همان آقای راننده شدیم تا بیاد دنبالمون و مارو تا اسکله ببرد.
عکس شماره ۴۰- هواری و قلیه میگو
هزینه غذا در سفره خانه خاله فاطمه و خالو شهریار: جمعا ۱۱۰ هزار تومن. هزینه کل حمل و نقل در جزیره: ۶۲ هزار تومان.
با قایق تندرویی که این بار طبقه بالاش بدون سقف بود و میشد از منظره دریا تا مقصد لذت برد به شهر قشم برگشتیم.
هزینه رفت و برگشت و هرمز گردی برای هر نفر ۴۷۰۰۰ تومان.
عکس شماره ۴۱
پس از رسیدن به اسکله و گشتی در شهر برای دیدن روستای لافت واقع در قسمت شمال غربی جزیره حرکت کردیم . در راه این روستا از تاسیسات گازی گورزین نیز عبور کردیم . بافت معماری روستای لافت مانند مناطق کویری ایران از جمله یزد دارای بادگیر است ، روستایی در کرانه خلیج فارس که به آن بندر بادگیر نیز می گویند. این بادگیرها ساخته شده اند تا نسیم خنک دریا را به داخل خانه های این روستا هدایت کنند.
در جوار این روستا جنگل های حرا قرار دارند که به علت نزدیکی بهتر است در یک روز بازدید شوند اما به دلیل پایین بودن آب ترجیح دادیم زمان دیگری رو برای جنگل حرا اختصاص بدیم. ضمن اینکه یکی از بهترین جاها برای تماشای غروب زیبای جنوب روستای لافت است. امکان دیدن هر دو جاذبه در یک زمان میسر نبود.
عکس شماره ۴۲- نمای روستای لافت و جزر دریا
در قسمت جنوبی روستا قلعه ای به نام نادری دارای ساختاری مربع شکل وجود دارد که تنها دیواره های نیم مخروبه آن به جای مانده است. جنس برج و دیوارهای قلعه از ساروج و گچ می باشد. گفته میشود این قلعه تنها قلعه ایرانی در جزایر خلیج فارس است که به دست ایرانیان ساخته شده است.
عکس شماره ۴۳- ورودی قلعه نادری
عکس شماره ۴۴- فضای درونی قلعه نادری
در جوار این قلعه تابلویی شما را به سمت چاه های تلا هدایت می کند. البته کودکان لافت با خوشرویی شما را به سوی این چاه ها راهنمایی می کنند. و مانند یک تور لیدر مجرب براتون توضیخ میدهند که تعداد این چاه ها ۳۶۶ عدد است. و وقتی به یکی شون میگم که من شنیدم ۳۶۵ عدد هستند می گوید که نه بر اساس روزهای یک سال کبیسه ساخته شده اند. در حال حاضر اکثر این چاه ها که عمقی بین ۳-۶ متر داشته اند پر شده اند و تنها ۳۳ عدد از آنها باقی مانده اند. کابرد این چاه ها ذخیر آب و استفاه از آب هر یک از آن ها در یکی از روزهای سال بوده است.
عکس شماره ۴۵
عکس شماره ۴۶- چاه های تلا
پس از اینجا به بام لافت می رویم جایی که می توان غروب زیبا رو در بلندترین نقطه به تماشا نشست . متاسفانه هوا کمی غبار آلود بود. اما غروب در هنگام جزر دریا صحنه بی نظیری رو ایجاد کرده بود.
عکس شماره ۴۷- غروب لافت
عکس شماره ۴۸- از مساجد روستای لافت
بعد از کمی گشت زدن در کوچه های لافت به سمت شیب دراز رفتیم .
روستای شیب دراز مهمترین سایت تخم گذاری لاک پشت پوزه عقابی گونه در معرض خطر انقراض است که برای تخم گذاری از اواسط اسفند تا نیمه اردیبهشت به حاشیه شرقی این روستا می آیند. پدیده بیرون آمدن بچه لاک پشت ها از تخم نیز از نیمه اردیبهشت تا تیرماه قابل مشاهده است. از هر ۸ تا ۱۰ هزار تخم تنها یک تخم به مرحله بلوغ و تخم گذاری می رسد و به همین دلیل است که این گونه در معرض خطر انقراض قرار دارد.
عکس شماره ۴۹
دیدن لاک پشت ها به شانس شما بستگی دارد. به خصوص در اواخر دوره تخم گذاری احتمال آمدن لاک پشت ها به ساحل کاهش می یابد .طی مدتی که منتظر بودیم با آقای کیهان محیط بانی که با عشق و علاقه مدت ۵ ماه از سال رو در این مکان به طور شبانه روزی به حفظ و حراست از زیستگاه و لاک پشت ها می گذراند صحبت کردیم. ایشان محل فنس کشی شده تخم ها رو بهمون نشان دادند و راجع به ثبت گزارشات ورود هر لاک پشت به ساحل، تاریخ تخم گذاری ، و برنامه های حفاظت از این گونه برامون توضیح دادند. تا اون شب ۳۹ لاک پشت به ساحل آمده بودند که نسبت به تعداد سال های قبل کاهش داشته است.
اما اون شب شانس با ما یار نبود و علیرغم انتظاری ۲ ساعته لاک پشتی به ساحل نیامد. بعد از اینکه طعمه کلیه حشرات و پشه های ساحل شدیم تصمیم گرفتیم ساحل رو ترک کرده و به هتل برگردیم. از کیهان و همکارش خداحافظی کردیم و به شهر قشم برگشتیم.
البته دو روز بعد از بازگشت به تهران با خبر شدیم که لاک پشتی به ساحل شیب دراز آمده و از اینکه تعداد لاک پشت ها بیشتر شده خوشحال شدیم.
عکس شماره ۵۰- محل نگهداری تخم لاک پشت ها
روز چهارم:
صبح روز چهارم بعد از هماهنگی وسیله نقلیه به سمت اسکله کندالو جهت سفر به هنگام حرکت کردیم. این اسکله نزدیک روستای شیب دراز قرار دارد. هزینه بلیط برای هر نفر ۱۵ هزار تومان و قایق دربست ۱۸۰ هزار تومان می باشد. به همراه یک خانواده چهار نفره راهی هنگام شدیم و یک نفر اضافه رو ما حساب کردیم تا قایق حرکت کند. چون در صورت عدم تکمیل ظریف قایق ها حرکت نمی کنند. جهت رعایت اصول ایمنی نیز جلیقه های نجات رو در اختیارتون قرار میدهند.
عکس شماره ۵۱- اسکله کندالو
این قایق ها قبل اینکه مسافرین رو در هنگام پیاده کنند شما رو به محل زندگی دلفین ها میبرند . ملوانان قایق ها در مسیر از همدیگر راجع به محل تجمع دلفین ها سوال می کردند تا جای دقیق تر آنها رو پیدا کنند. ملوان قایق ما هم که اهل بندر بود تمام تلاشش رو میکرد تا مسافرانش رو به محل های مختلف تجمع دلفین ها ببرد. و در حالیکه خودش هم هیجان زده بود با سختکوشی دلفین ها رو تعقیب میکرد. نیم ساعتی به همین منوال گذشت و بعد از اون برای تماشای سواحل نقره ای هنگام رفتیم و از دور ساحل براق رو که پرندگان در اون قدم میزدند دیدیم. و سپس به قول خودشون به آکواریوم دریایی رفتیم محل تجمع انواع ماهی های رنگی و خرچنگ ها که از جذابیت های سواحل این جزیره خاص هستند.
عکس شماره ۵۲- دلفین ها در نزدیکی جزیره هنگام
عکس شماره ۵۳- ساحل نقره ای
عکس شماره ۵۴- آکواریوم دریایی
در نهایت قایق به سمت قسمتی از جزیره که بازارچه ساحلی در آن دایر بود هدایت شد، جایی که دختران و زنان به فروش صنایع دستی می پرداختند و چند رستوران محلی آماده پذیرایی از مسافران بودند.
عکس شماره ۵۵- بازارچه ساحلی هنگام
آفتاب روزهای آخر فروردین حسابی سوزان شده بود و هوای گرم این مجال رو بهمون نداد که وقت زیادی به گشت در هنگام بگذرانیم. بنابراین بعد از گشت و گذاری در کوچه های نزدیک ساحل و دیدن بازراچه ساحلی و صحبت با خانمهای جزیره با ملوان تماس گرفتیم تا به قشم بر گردیم.
به قشم که رسیدیم به سمت روستای سهیلی رفتیم. خانه محمد در این روستا را برای ناهار بهمون معرفی کرده بودند. قلیه میگو، میگو سرخ شده، ماهی مقوا ،سینگو (خرچنگ) ، و صدف جزو منوی این خانه رستوران بود. بافت خانه همچنان حفظ شده بود و چندین میز و صندلی به قسمت هال خانه اضافه و یکی از اتاق ها با دیوارهای پیش ساخته به چندین اتاقک تقسیم شده بود تا فضای خانه برای سرو غذا و پذیرایی از مهمانان تجهیز شود. خانه تمیز ولی زمان انتظار برای آماده شدن غذا طولانی تر از حد انتظار بود ضمن اینکه غذا در زمان سرو سرد بود. در این فاصله زمانی خانمی برای افرادی که علاقه مند بودند در ازای دریافت۱۰ تا ۱۵ هزار تومن با هنر خود نقش حنا می زد. این خانم هنرمند و خوشرو ما را برای اون شب یه عروسی که در روستا برگزار دعوت کرد ولی ما علیرغم میلمون به علت دوری راه نمیتونستیم شرکت کنیم و از مهربانی ایشون تشکر کردیم.
عکس شماره ۵۶- ناهار در خانه محمد، روستای سهیلی
هزینه غذا در این رستوران پرسی ۳۵ هزار تومان بود و سینگو و صدف ۱۰ هزار تومان که صاحب خانه فراموش کرد آماده کند. با توجه به کیفیت و قیمت غذا در سایر رستوران ها ، قیمت غذای این رستوران با توجه به کیفیتش نمی ارزید.
ساعت حدود ۴ بعد از ظهر بود و با توجه به پایین بودن سطح آب دوباره بازدید از جنگل های حرا رو به روز دیگری موکول و به سمت جزایر ناز حرکت کردیم . بهترین زمان رفتن به جزایر ناز در زمان جزر است. در این هنگام میتوان پیاده یا با ماشین به سمت این جزیره ها رفت. اما باید قبل از بالا آمدن به قشم برگردین چون در مواردی که مد شده است خودرو در نیمه راه از برگشت باز مانده و توسط آب برده شده است. یا اگر پیاده باشید شنا کنان باید برگردید.
جزایر ناز در واقع سه جزیره کوچک هستند که در یک کیلومتری خاک قشم قرار دارند و مساحت ۳ کیلومتر و ارتفاعی ۱۰ الی ۱۵ متر دارند. در زمان جزر ماهیگیران به صید ماهی هایی مثل ماهی مرکب مشغول می شوند.
حس جالبیه که میشه کف دریا رو دید.
عکس شماره ۵۷- فاصله بین قشم و جزایر در هنگام جزر
عکس شماره ۵۸- یکی از سه جزایر ناز
عکس شماره ۵۹- صید ماهی مرکب در زمان جزر
از جزایر ناز به سمت دره ستار ها، یا ستاره افتاده حرکت کردیم. بلیط ورودی ۲۰۰۰ تومان.
دره ستار ها، دارای احجامی به شکل ستون های سوزنی شکل، دیواره های عمودی و حفره های متعدد می باشد که فرسایش ایجاد شده توسط آبهای سطحی و تند بادها را در لایه های رسوبی به نمایش می گذارد.
عکس شماره ۶۰- مسیر ورود به دره ستاره
قدمت این دره که در روستای برکه خلف قرار دارد به ۲ میلیون سال قبل بر می گردد. محلی ها معتقدند این اشکال عجیب و غریب در اثر فرو افتادن ستاره ای از آسمان ایجاد شده است به همین دلیل آن را ستاره افتاده یا ستاره کفته می نامند. همچنین بر این باورند که با تاریک شدن هوا ارواح و اجنه به این محل رفت و آمد می کنند که البته دلیل اصلی آن صدایی است که در اثر وزش باد های تند و گردش هوا در بین تنگه ها و دره های این منطقه تولید می شود. شمایلی بر روی صخره ها به چشم می خورد که در اثر فرسایش ایجاد شده اند نظیر دستهایی که به شکل دعا در کنار هم قرار گرفته اند . ساختار صخره ها به گونه ای است که از مسیری تعیین شده می توان در واقع به قسمت فوقانی رفت و از بالا به تماشای دیواره ها ایستاد.
عکس شماره ۶۱- دره ستاره ها از نمای بالا
عکس شماره ۶۲- دره ستاره ها
عکس شماره ۶۳- دره ستاره ها
کم کم به غروب آفتاب نزدیک میشدیم و با آروزی برگشت به این محل خارق العاده راهی هتل شدیم.
از اونجاییکه حشرات و پشه های هر منطقه ای که رفته بودیم ما رو گزیده بودند در شهر قشم به چند داروخانه مراجعه کردیم تا داروی مناسبی برای جای گزش ها پیدا کنیم چون پمادهایی که تهیه کرده بودیم جوابگو نبودند. جالب این بود که این گزش ها برای متصدیان داروخانه ها هم عجیب بودند و بعد از بازگشت به تهران و تجویز داروهای دکتر در تهران برطرف شدند.
قبل از هتل از یک شیرینی فروشی در خیابان دانش کیک تولد برای یکی از همسفران تهیه کردیم که مزه خیلی خوبی داشت و بالاتر از سطح انتظار ما بود. متاسفانه اسم قنادی در خاطرم نیست.
برای شام هم از هتل کوسه کبابی تهیه کردیم که اون هم مزه و کیفیت خوبی داشت. قیمت برای هر پرس: ۲۵ هزار تومان
روز پنجم:
به علت خستگی و همچنین آزار و اذیت وارده در اثر گزش ها از برنامه غواصی که در نظر گرفته بودیم منصرف شدیم .
همانطور که پیشتر اشاره شدغواصی در سایت پارک زیتون که در نزدیکی هتل ما بود انجام می گیرد و هزینه آن ۱۰۰ هزار تومان به ازای یک ساعت می باشد.
بعد از ظهر راهی بازار قشم و سیتی سنتر ها شدیم تا با فرهنگ بومی و بومیان قشم آشنا بشیم و کمی هم حال و هوای شهر قشم رو حس کنیم.
در بازار قدیم قشم زنان برقه به چهره و لباس محلی بر تن و دست هایی با نقوش حنا می دیدیم. در این بازار انواع فروشگاه رو پیدا میکنید. یک مغازه هم هست که می تونین شیرینی و نان های مخصوص قشم رو از اون تهیه کنید. قشمی ها نوعی شیرینی دارند به نام حلوای قشمی که در واقع شبیه مسقطی است و قیمت هر بسته اش ۵۰۰۰ تومان می باشد. نوعی نان هم به اسم حلقی دارند که در وعده صبحانه استفاده می کنند. همچنین در این بازار میتونین ادویه ماهی و مرغ و گوشت تهیه کنید.
عکس شماره ۶۴- بازار قدیم قشم
عکس شماره ۶۵- بازار قدیم قشم
عکس شماره ۶۶- مسجد عمر بن خطاب واقع در بازار قدیم قشم
پس از جستجوی فراوان هم تونستیم برقع پیدا کنیم که در مقایسه با سایر اجناس و پوشاک قیمت بالاتری دارد. برقع یا برکه در روستاهای مختلف جزیره شکل های مختلفی دارد. قیمت : ۳۵ هزار تومان.
بعد از بازار قشم با تاکسی راهی مرکز خرید سیتی سنتر شدیم.
سیتی سنتر ۱ و ۲ واقع در تقاطع بلوار امام قلی خان و بلوار دریا از طریق تونل یا پلی به نام دالان هنر به هم متصل می شوند. این دو مرکز خرید، بازاری شیک و مدرن از لحاظ ساخت و دارای بیش از ۷۰۰ واحد تجاری، رستوران، کافی شاپ و فست فودهای مختلف در فضای بیرون پاساژ می باشد. قیمت و کیفیت اجناس در این پاساژها خوب و گزینه مناسبی برای خرید می باشد.
عکس شماره ۶۷- مرکز خرید سیتی سنتر
لبنان شاورما از رستوران های خوب ارائه دهنده شاورما ( شبیه کباب ترکی) در قشم است و در جلوی درب اصلی سیتی سنتر ۱ قرار دارد. قیمت هر شاورمای میکس ۸ هزار تومان است.
عکس شماره ۶۸- تونل ارتباطی بین سیتی سنتر۱ و۲ به نام دالان هنر
عکس شماره ۶۹- رستوران لبنان شاورما و ساندیچ میکس
بعد از پاساژ گردی به سمت محله سام و زال رفتیم. شنیدیم که اونجا کباب بز خوشمزه ای دارد. این کبابی دقیقا روبه روی مجتمع سام و زال قرار دارد و راننده تاکسی ها آدرس اون رو بلدند. همچون بسیاری دیگر از رستوران های قشم تخت ها و میزهایی جهت استفاده مشتریان در فضای پیاده روی بیرون رستوران چیده شده و نشان دهنده شب های زنده قشم می باشد. قیمت هر سیخ کباب بز که به اون در زبان محلی کهره می گویند ۲۵۰۰ تومان است.
عکس شماره ۷۰- کباب بز یا کهره
روز ششم:
بالاخره طلسم شکست و زمان برای بازدید از جنگل های منحصر به فرد حرا فرا رسید. پس از بررسی دوباره ساعت جزر و مد در سایت tidesforfishing.com حدود ساعت ۱۰ صبح به مقصد غار های خربس و سپس جنگل های مانگرو حرکت کردیم.
غارهای خربس که در کیلومتر ۱۱ جاده جنوبی نزدیک روستای خربس همانند سایر پدیده ها و کوه های قشم ادامه چین خوردگی های زاگرس هستند که از آب بیرون آمده اند. و طی تمدن های متمادی دستخوش تغییراتی شده اند. درون این غارها دهلیزها و تالارهایی دیده می شوند که در واقع آثار باشکوهی از معماری صخره ای در طبیعت به شمار می آیند. برخی این غارها را به نیایشگاه آیین میترائیسم یا آناهیتا نسبت می دهند. بر روی دیوار های ورودی غار اشکال مختلفی توسط هنرمندان تراشیده شده اند.
رو به روی این غارها در دریا محل خور یا صید ماهی بوده است و بس به معنی کافی بودن صید است و به همین علت اینجا را خربس می نامند. این غارها محل زیست خفاش های دم موشی هستند که البته به علت پنهان شدن در تایم روز نتونستم آن ها رو ببینیم.
عکس شماره ۷۱- غار خوربس
عکس شماره ۷۲- نمای دریا از بالای غار خوربس
عکس شماره ۷۳- مسیر ورودی غار خوربس
عکس شماره ۷۴- دالان های داخل غار که توسط هنرمندان کنده کاری شده است
عکس شماره ۷۵- دالان های فضای بیرونی غار
بلیط ورودی غار نفری ۲۰۰۰ تومان می باشد.
بعد از بازدید از غار تا نزدیکی سکوی نفتی که چند سال پیش توسط جریانات آب و طوفان از امارات به سمت ساحل قشم آمده است می رویم . سکو در مرحله اوراق شدن می باشد و طبقات فوقانی سکو از آن جدا شده اند.
عکس شماره ۷۶- سکوی نفتی
عکس شماره ۷۷- محل ماهیگیری نزدیک سکو
مقصد بعدی جنگل حرا یا مانگروو می باشد. این جنگل با اکوسیستمی منحصر به فرد در منطقه حفاظت شده حرا در تنگه خوران واقع شده است. این گونه از درختان که عمدتا از گونه ای به اسم اوسینا مارینا می باشند در مناطق گلی و تالاب های جزر و مدی می رویند. این نام از دانشمند مشهور ایرانی ابن سینا گرفته شده است. این جنگل دارای طبیعت بکر و زیستگاه گونه های مختلف پرندگان می باشد و پوشش گیاهی آن به علت رویش در آب های شور گیاهانی استثنایی به شمار می روند.
عکس شماره ۷۸-جنگلهای حرا
عکس شماره ۷۹
از راه خشکی سواحل قشم راهی به درون این جنگلها نیست و تنها راه دیدن آنها، راه آبی است. بنابراین در محله اسکله سوار قایق شدیم و حدود ۴۵ دقیقه به آبراهه ها و قسمت های مختلف جنگل رفتیم. کنار این اسکله چندین فروشگاه صنایع دستی و فروش سوغات و رستوارن نیز وجود دارد.
هزینه این قایق ها برای هر نفر ۱۲۰۰۰ تومان
عکس شماره ۸۰- ساعات جزر و مد در زمان سفر
عکس شماره ۸۱- شترهایی که معمولادر گوشه و کنار جاده ها دیده می شوند
ساعت ۲ جهت تحویل اتاق ها به هتل برگشتیم چند ساعتی رو تا زمان پرواز وقت داشتیم و به دلیل گرمای هوا پاساژ بهترین گزینه بود.
پس از تحویل بار از هتل ساعت ۸ شب به سمت فرودگاه حرکت کردیم.
هزینه انتقال به فرودگاه برای هر نفر ۱۰ هزار تومن.
عکس شماره ۸۲- مسجدی نوساز در قشم
زمان پرواز ساعت ۲۱/۴۵ بود که متاسفانه به دلیل تاخیر ۴ ساعته پرواز در ایرلاین قشم ایر بیشتر از ۵ ساعت در فرودگاه به انتظار نشستیم. و ساعت ۲/۱۵ بامداد به سوی مقصد پرواز کردیم و ساعت ۴ صبح به تهران رسیدیم.
جمع هزینه های سفر برای هر نفر :
بلیط هواپیما: ۳۵۴۰۰۰ تومان
اقامت :۱۵۰۰۰۰ تومان
حمل و نقل و وعده های غذایی :۵۰۰ هزار تومان
سایر کارهایی های که پیشنهاد می شود در سفر به قشم انجام دهید:
گشت جزیره لارک، شب مانی در جزایر هرمز و یا هنگام ، غار نمکدان در جزیره قشم، پارک کرکودیل، قلعه پرتغالی های قشم ،دره تندیسهای قشم.
از صرف وقت شما عزیزان برای مطالعه این مطلب سپاسگزارم .
نویسنده : بهناز ک
منبع:لست سکند